Ψυχιατρική και Ψυχολογία

Στο παρελθόν έχω διαβάσει αρκετές φορές εντός του παρόντος forum, διαφορες γνωματεύσεις συνομιλητών αναφορικά με την ψυχική κατάσταση άλλων συμμετεχόντων, με αφορμή διατυπώσεις των τελευταίων που οι πρώτοι θεωρούν ότι δεν ανήκουν στο σύνολο των δραστηριοτήτων ή και φαντασιώσεων που οι ίδιοι περιχαρακώνουν ως BDSM, και που αξιολογούν ως "παθογενείς" ή "προβληματικές".

Προσωπικές αξιολογήσεις (ορθές ή λανθασμένες) αναφορικά με την ιδιοσυγκρασία και τον ψυχισμό των συνομιλητών μας όλοι είμαστε σε θέση να κάνουμε με εργαλεία τις εμπειρίες μας από τη συναναστροφή μας από ανθρώπους, την αναλυτικότητά μας και την ευφυία μας, και σαφώς καθείς δικαιούται να εκφράζει την άποψή του ελεύθερα. Πλην όμως θεώρησα ορθότερο, να αναρτηθεί και ένα νήμα αμιγώς ενημερωτικού χαρακτήρα για θέματα ψυχολογίας και ψυχιατρικής προκειμένου να διασαφηνιστεί η διάσταση μεταξύ της προσωπικής μας αξιολόγησης και μίας επιστημονικής διάγνωσης, και βέβαια να αποφευχθούν αν είναι δυνατό, μελλοντικές βαρύγδουπες γνωματεύσεις - τηλεψυχογραφήματα, διανθισμένες με επιστημονικούς όρους προκειμένου να προσδοθεί σε αυτές βαρύτητα ή καθολική ισχύ.

Στο επόμενο διάστημα θα αναρτήσω κάποια άρθρα σχετικά με την Ψυχιατρική και την Ψυχολογία. Σχόλια, σκέψεις αλλά και περαιτέρω πληροφορίες -με την προϋπόθεση της αναφοράς των πηγών από τις οποίες αντλήθηκαν- δεκτές.

 

Ψυχικά ασθενεί μπορούμε να χαρακτηρίσουμε άτομα, που μέσα από το BDSM αντιλαμβανόμαστε ότι καλύπτουν κάποια απωθημένα τους.

Mistress που μισoύν και υποτιμούν τους άντρες και βγάζουν επάνω τους τον σαδισμό τους.
Μasters που μη μπορώντας να κουμαντάρουν ούτε τον εαυτό τους, μέσα από την Κυριαρχία που ασκούν, επιβεβαιώνουν τον ανύπαρκτο κατά βάση ανδρισμό τους.
Υποτακτικοί/ες αυτοκαταστροφικοί, ανασφαλείς και αδύναμοι που ψάχνουν να πιαστούν από τα μαλλιά τους…
Άτομα σε όλα τα status, που σε άλλη περίπτωση δεν επρόκειτο να βρουν σύντροφο, μάλλον λόγο χαμηλής αυτοπεποίθησης, παρά για οποιοδήποτε άλλο λόγο… κλπ

Προβληματικά είναι επίσης κάποια άτομα που τα παιχνίδια τους, δεν πληρούν τους κανόνες της ασφάλειας της λογικής και της συναίνεσης (SSC) και παίζουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να θέτουν σε κίνδυνο και να ρισκάρουν την ζωή των ανθρώπων που χρησιμοποιούν.
Επίσης ψυχικά ασθενείς για Μένα, είναι αυτοί που καμώνονται ή πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα. Ξερόλες και ανεπίδεκτοι μαθήσεως που λένε ότι τα κάνουν όλα και δεν έχουν κανένα φόβο και φραγμό στα παιχνίδια τους.
Ψυχικά ασθενείς είναι επίσης όσοι κατευθύνουν άτομα προς την καταστροφή, καταφέρνοντας να τα αποδομήσουν και να ισοπεδώσουν την προσωπικότητα τους, αναπτύσσοντας τις ανασφάλειες και τια αδυναμίες τους.

Βεβαίως βλαμμένα ψυχικά άτομα είναι και αυτά, που δεν αντιλαμβάνονται τις συνέπιες που μπορεί να έχουν όλα αυτά μαζί, τα παραπάνω.
Οι ψυχικά ασθενείς είναι επικίνδυνα άτομα για τον εαυτό τους αλλά και για τους άλλους γύρω τους

Θα έλεγα ότι δεν χρειάζεται να είμαστε ειδικοί για να κρίνουμε κάποιες συμπεριφορές ως άρρωστες.
Διαβάζουμε τόσα και τόσα… ας μάθουμε να αξιολογούμε σωστά… Αν συναντάμε κάποιους άγνωστους για Μ/μας μέχρι χθες, να δίνουμε χρόνο στην γνωριμία μέχρι να φθάσουμε σε παιχνίδια.
Αν πρόκειται να κάνουμε session με κάποιο άγνωστο πρόσωπο σε Μ/μας … καλά θα κάνουμε να πάρουμε πληροφορίες από άλλα μέλη που ίσως το γνωρίζουν.

...Καλή Μ/μας τύχη. Ισως και αυτή Μ/μας χρειαστεί!

...Ωραίο θέμα Syrah ... Μπράβο!  

 

Αρκεί, αγαπητή Syrah, να μη χρησιμοποιηθεί αυτό το νήμα ως βάση για πραγματοποίηση διαγνώσεων περί της ψυχικής/ψυχολογικής υγείας των άλλων μελών.

 

Η αντίληψη αυτή έχει καταστρέψει τη ζωή αμέτρητων ψυχικά ασθενών (και πολλών μη ασθενών αλλά χαρακτηρισμένων ως τέτοιων). Οι εξοστρακισμοί, οι καθηλώσεις, τα άσυλα, η κακοποίηση, η δαιμονοποίηση, οι πυρές, οι λοβοτομές, η ιδρυματοποίηση, το στίγμα, είναι λίγα μόνο από τα παραδείγματα των συνεπειών της σύνδεσης της ψυχικής ασθένειας με την επικινδυνότητα. Πρόκειται για ένα στερεότυπο που δομείται σε ανάλογη βάση με το "Το χασίς οδηγεί στα σκληρά". Με άλλα λόγια, δημιουργούμε αξιώματα από την την παρατήρηση των συνεπειών της κακής διαχείρισης μιας κατάστασης. Φάουλ. Πληροφοριακά, η έρευνα δείχνει ότι οι ψυχικά ασθενείς δεν είναι επικίνδυνοι σημαντικά (στατιστικά σημαντικά εννοώ) πάνω από το μέσο όρο του πληθυσμού, αρκεί βέβαια να μην τους οδηγούμε στο να γίνουν επικίνδυνοι.

SM_Art_Lady δεν τα λέω αυτά για να σας κατηγορήσω, καθώς ο τρόπος που το αναφέρατε μου δείχνει μάλλον ότι επρόκειτο απλώς για μεταφορά ενός πολύ διαδεδομένου στερεοτύπου. Τα λέω για να σας τραβήξω την προσοχή και να σας ζητήσω να το ξανασκεφτείτε. Όταν αναπαράγουμε τέτοιες απόψεις, γινόμαστε εμείς επικίνδυνοι πρώτοι απ' όλους.

 

Απάντηση: Ψυχιατρική και Ψυχολογία

Πρόκειται για νέο καρκίνωμα, τηλεοπτικής προέλευσης. Κάθε άσχετος διαβάζει τρείς αράδες σε ένα λαϊκό περιοδικό ή παρακολουθεί τις εκπομπές με τους δήθεν ψυχολόγους στην τηλεόραση και αποφαίνεται περί της ψυχικής υγείας του συνομιλητή του ή του γείτονα. Αξίζει τον κόπο να σχολιάσουμε αυτό το επικίνδυνο και επιδημικό φαινόμενο.
Μια παρατήρηση ακόμα, επειδή γνωρίζω το θετικιστικό σου πνεύμα αγαπητή νηματοθέτρια. Κάνε τον κόπο να αναζητήσεις κείμενα και παρεμβάσεις από το μεγάλο αντιψυχιατρικό κίνημα του ' 70 - κυρίως του Franco Basaglia. Θα είναι κέρδος για όλους. Ακόμα και για εμένα, που με την εξαίρεση της ορθόδοξης φροϋδικής ψυχανάλυσης, θεωρώ την Κλινική Ψυχολογία κομπογιανιτισμό και την Ψυχιατρική, μάθημα προσιδιάζον σε Σχολές Αστυνομίας, Τμήμα Βασανιστηρίων.

 

Έψαχνα πόση ώρα να βρω το ρεπ να σου δώσω και μετά συνειδητοποίησα ότι είμαστε στο οφ τόπικ  . Πάρε λοιπόν ένα +100. Για περαιτέρω πληροφορίες θα πρότεινα να διαβάσετε το βιβλίο "Ο μύθος του επικίνδυνου ψυχασθενή" της Φωτεινής Τσαλίκογλου, η οποία έχει ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Καθώς και άλλα βιβλία βέβαια. Προσωπικά, έχοντας δουλέψει με ψυχικά ασθενείς, μπορώ να δηλώσω ότι είναι επικίνδυνοι σε πολύ μικρότερο βαθμό από τον μέσο όρο. Επίσης και με όλο το σεβασμό, είναι 2 εντελώς διαφορετικά (για να μην πω άσχετα) πράγματα το να είναι διαγνωσμένος κάποιος με κάτι (π.χ. σχιζοφρένεια ή κατάθλιψη) από το την ευρεία χρήση του "είμαι λυπημένος τον τελευταίο καιρό, νομίζω πως έχω κατάθλιψη"   Αυτό συνιστά κακοποίηση των όρων και αποτελεί φαινόμενο που συναντάται μόνο στα συγκεκριμένα επαγγέλματα. Δεν είδα κανέναν να παριστάνει το δικηγόρο. Αντίθετα, τους ψυχολόγους και ψυχιάτρους όλοι ξέρουν να τους κάνουν.

 

Έχεις δίκιο camera_obscura, δεν αντιλέγω ότι η πρόταση "Οι ψυχικά ασθενείς είναι επικίνδυνα άτομα για τον εαυτό τους αλλά και για τους άλλους γύρω τους" είναι κοινότυπη. Πολλές φορές όμως με έχει σώσει από πολλές απρόβλεπτες, δύσκολες αλλά και επικίνδυνες καταστάσεις και ευτυχώς είναι καλά τυπωμένη στο μυαλό Μου, μια που χρειάζεται κάθε λίγο και λιγάκι, να κάνω interview και ένα πολύ σύντομο ψυχογράφημα σε κάθε άγνωστο που μπορεί να με επισκέπτεται για ένα "απλό" έστω session.

Μερικές φορές έχω πέσει έξω, μια που δεν είμαι ψυχολόγος και έχω αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα, που έθεσαν σε κίνδυνο εμένα, τον χώρο Μου, αλλά και τους ιδίους.

Αν λοιπόν κάποιος γνωρίζει το ψυχολογικό πρόβλημα του και το κουμαντάρει, έχει καλώς. Το πρόβλημα είναι αν δεν το κοντρολάρει και μπορεί να το βγάλει πάνω σε ένα session...
Μπορεί τότε να γίνει επικίνδυνος για Μένα, για άλλους αλλά και για τον εαυτό του? Τι λες? (Μιλώ πάντα πάνω στο BDSM…για άλλες περιπτώσεις, ας μιλήσουν άλλοι)

 

Ευχαριστώ όλους για τα σχόλιά σας.

cider: Το νήμα σε καμία περίπτωση δεν επιχειρεί να δώσει στους συνομιλητές εργαλεία ψυχογραφήματος. Άλλωστε όπως θα αναφέρω και σε επικείμενο απόσπασμα άρθρου, η Ψυχιατρική και η Ψυχολογία είναι περιχαρακωμένες εννοιολογικά επιστήμες και καθείς δεν στέκει να αυτο-χρίζεται ψυχίατρος, ούτε να αποπέμπει, έστω και λεκτικά, κανέναν στο ψυχιατρείο, σε μία προσπάθεια απομόνωσής του από μία συζήτηση ή από το forum εν γένει.

camera_obscura: Συμφωνώ απολύτως με τη διάκριση που ανέφερες περί διαγνωσμένης ψυχικής νόσου και χρήσης όρων ψυχιατρικής αδοκιμα. Η D. είχε αναφέρει στο παρελθόν έναν πολύ ενδιαφέροντα ορισμό, που θα χαρώ να μεταφερθεί και εδώ όταν τον βρω, αναφορικά με το τί συνιστά ψυχολογικό "πρόβλημα". Γιατί οποιοδήποτε ίδιον της ψυχοσύνθεσης για άλλον μπορεί να αποτελεί "πρόβλημα" (στην αυτοεκτίμησή του, στις σχέσεις του με τους ανθρώπους, στην εργασία του κλπ) και για άλλον όχι. Και φυσικά η επικινδυνότητα δεν ορίζεται μονοσήμαντα, και δεν συνεπάγεται κάθε ψυχικής νόσου, καθώς τα άτομα που νοσούν ψυχικά ενδέχεται ταυτόχρονα να είναι καθόλα λειτουργικά σε διάφορους τομείς της ζωής τους - όπως και συμβαίνει και με εκείνα που νοσούν σωματικά.

Dolmance: Ευχαριστώ για την παραπομπή, θα διερευνήσω και θα επανέλθω.

pure_pleasure_seeker: Ομοίως με Dolmance.


* * * * * * * * * *


Η έννοια της ψυχικής ασθένειας στην Ψυχιατρική

Η έννοια της ψυχικής ασθένειας είναι κυρίαρχη στον κλάδο της Ψυχιατρικής, της Ψυχολογίας, της Κοινωνιολογίας, της Νομικής και άλλων επιστημών, και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς ορίζεται. Δεν ισχύουν όμως τα ίδια για κάθε επιστήμη, ούτε για κάθε χώρα, ούτε για κάθε χρονική περίοδο, ούτε για κάθε πολιτισμό, ούτε καν για κάθε οικογένεια! Η σχετικότητα της έννοιας της ψυχικής ασθένειας, δεν πρέπει όμως να μας κάνει να πιστέψουμε πως δεν συλλαμβάνεται νοητικά ή ακόμα χειρότερα πως δεν υπάρχει αντικειμενικά. Απλά πρέπει να καθιστά ιδιαίτερα προσεκτικούς όσους ασχολούνται επαγγελματικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλεί η ψυχική ασθένεια στον ίδιο τον πάσχοντα αλλά και στον κοινωνικό περίγυρό του. Η δυσκολία περιγραφής και ορισμού που υπάρχει, προκύπτει περισσότερο λόγω της αδυναμίας των λέξεων να περιγράψουν με ακρίβεια, όλο το φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Πέρα από την καθαυτό σωματική διάσταση, ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται από το συναίσθημα, τη σκέψη και την εν γένει προσωπικότητά του. Αυτές οι τρεις ανθρώπινες διαστάσεις, παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία, με κάλυψη όλων των ενδιάμεσων καταστάσεων. Η ψυχική ασθένεια είναι μια έννοια που τυπικά υποδηλώνει την ύπαρξη μιας συναισθηματικής διαταραχής ή διαταραχής της σκέψης ή διαταραχής της προσωπικότητας, που επηρεάζει αρνητικά την ψυχικά ευεξία, την υγεία και την ασφάλεια του ατόμου.

Υπάρχει ασφαλώς αυτό που αποκαλούμε μέση γραμμή, μέσος όρος, μέση κατάσταση κλπ. Αλλά στις οριακές περιοχές εμφανίζεται η δυσκολία της λεκτικής αποτύπωσης της έννοιας της ψυχικής ασθένειας. Δείτε κάποια καθημερινά παραδείγματα και προσπαθήστε εσείς να θέσετε τα όρια:

Αναμένουμε τη φυσιολογική θλίψη σε κάθε απώλεια αγαπημένου προσώπου, αλλά αν κάποιος κλαίει αρκετές φορές την εβδομάδα πάνω από τη φωτογραφία του χαμένου προσώπου μετά από χρόνια, τότε έχει εισέλθει και παραμένει στην ψυχική ασθένεια που λέγεται κατάθλιψη.

[...]

Η καθαριότητα και η φροντίδα είναι απαραίτητες αξίες για τον άνθρωπο, αλλά η υπερβολική ενασχόληση με την υγιεινή, σηματοδοτεί συχνά την είσοδο στην ψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας.

Όποιος δεν φοβάται τίποτα είναι μάλλον ηλίθιος, αλλά αν ο φόβος του παραλύει τις συνήθεις κοινωνικές δραστηριότητες, τότε είναι ψυχικά ασθενής (Φοβική διαταραχή)

[...]

Αν κάποιος απολαμβάνει την μετρημένη κατανάλωση κρασιού, τότε είναι απλά ένας απλός κοινωνικός πότης, αλλά αν δεν μπορεί να φανταστεί την ημέρα του χωρίς μισό κιλό κρασί, τότε είναι Αλκοολικός (Εξάρτηση από το Αλκοόλ).

Στα παραπάνω παραδείγματα είναι φανερό ότι δεν είναι εύκολο να τραβήξει κανείς μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο τι είναι ακριβώς φυσιολογικό και τι είναι ψυχική ασθένεια. Έτσι η Ψυχιατρική έχει αναπτύξει διαγνωστικά εργαλεία όπως εξειδικευμένες κλίμακες μέτρησης ψυχικών παθήσεων (κλίμακα Hamilton για την κατάθλιψη, κλίμακα αυτό-αξιολόγησης της κατάθλιψης κατά Zung, κλπ. ), διαγνωστικά και ταξινομητικά συστήματα (DSM-IV, ICD-10). Η βελτίωση αυτών των συστημάτων είναι διαρκής και τα σχετικά θέματα προκαλούν παθιασμένες συζητήσεις στα συνέδρια.

[...]

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως η έννοια της ψυχικής ασθένειας δεν είναι συνώνυμη με εκείνη της ψυχολογικής διαταραχής. Συνεπώς, η διάγνωση κατά το DSM- ΙV δεν σημαίνει απαραίτητα πως το άτομο πληρεί και τα κριτήρια για μια ψυχολογική διαταραχή. Υπάρχει μία ασάφεια αναφορικά με το τι συνιστά «ψυχική κατάσταση» ή για το ποιες είναι οι «δυσμενείς επιδράσεις στην ικανότητα λειτουργίας του ατόμου». Το γεγονός αυτό επιτρέπει την ευελιξία όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ατομικό επίπεδο, παράλληλα όμως διατηρεί και την πιθανότητα να επιδράσουν στη διαμόρφωση αυτών των αποφάσεων η υποκειμενική αντίληψη και η προκατάληψη.

Έτσι, είναι πρόδηλο ότι προκειμένου να αξιολογήσουμε και να καθορίσουμε την ψυχική ασθένεια, οφείλουμε να λάβουμε υπόψη και ορισμένα κοινωνικά και θρησκευτικά κριτήρια, όπως για παράδειγμα το στατιστικό κριτήριο ή το κριτήριο της μέσης συμπεριφοράς, όπου μη υγιής θεωρείται εκείνος που η συμπεριφορά του αποκλίνει από τη μέση συμπεριφορά των υπόλοιπων μελών της κοινότητας. Επίσης, το κριτήριο της κλινικά διαπιστωμένης απουσίας της ψυχικής νόσου, το οποίο ορίζει την ψυχική υγεία αρνητικά με την απουσία της νόσου και την παρουσία των θετικών χαρακτηριστικών ψυχικής υγείας. Επιπλέον, το κριτήριο της κοινωνικής αποδοχής το οποίο δίνει έμφαση στην κοινωνική επίπτωση της συμπεριφοράς. Τέλος, το κριτήριο της υποκειμενικής δυσφορίας, όπου τα άτομα διαφοροποιούνται από την επίγνωση και έκφραση της δυσφορίας.

Εκτός από τα κριτήρια που προαναφέρθηκαν, υπάρχουν και ορισμένα άλλα, συμπληρωματικά, που θεωρούνται ατομικά χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής του ατόμου στον εκάστοτε κοινωνικό του χωρόχρονο. Ως τέτοιο θα μπορούσε να αναφερθεί η ενεργητική προσαρμογή του ατόμου στο φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον, που θα του επιτρέψει να ικανοποιήσει τις βασικές του ανάγκες, δηλαδή τις βιολογικές, ψυχολογικές, οικονομικές, κοινωνικές ανάγκες. Επίσης, η επίγνωση της προσωπικής του ταυτότητας και του σκοπού της ζωής του, των αναγκών για διαπροσωπικές σχέσεις και του κοινωνικού και φυλετικού του ρόλου. Τέλος, η αντοχή στο στρες που του δημιουργεί το περιβάλλον του.

Οπωσδήποτε, η οικογένεια συνιστά ένα υποστηρικτικό σύστημα και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο αν το άτομο θα διαθέτει τα παραπάνω κριτήρια που θα συγκροτούν την ψυχική του υγεία. Η οικογένεια, ανεξάρτητα από τη δομή της, είναι ένα σύστημα που αποτελείται από μέλη που αλληλοεπηρεάζονται. Πρόκειται για έναν ιστορικά εξελισσόμενο παγκόσμιο θεσμό που χαρακτηρίζεται από την οργάνωση κοινής ζωής δύο ατόμων και καθορίζεται από τις μεταβολές του κοινωνικού και οικονομικού πλαισίου. Έχει ως κύρια λειτουργία της την βιολογική, ψυχολογική και πολιτιστική αναπαραγωγή. Τα άτομα που ζουν μαζί υπόκεινται σε καθημερινή συναισθηματική αλληλεπίδραση, γιʼ αυτό και η ψυχική υγεία και η φυσιολογική συμπεριφορά του κάθε ατόμου εξαρτώνται τόσο βασικά από αυτόν τον θεσμό.

Βασικά χαρακτηριστικά της φυσιολογικής συμπεριφοράς του ιδανικού ατόμου είναι η οργάνωση και η συστηματικότητα, η αισιοδοξία, η περιέργεια, η ταυτότητα του ρόλου, η ανεξαρτησία, η συναγωνιστικότητα και η ικανότητα συνεργασίας με άλλους ανθρώπους. Επίσης, η ικανότητα σύναψης διαπροσωπικών σχέσεων, η ικανότητα λήψης αποφάσεων, η έκφραση και ο έλεγχος των συγκινήσεων, η αυτό-εκτίμηση και η ασφάλεια. Οτιδήποτε ξεφεύγει κατά πολύ από τα παραπάνω κριτήρια, δημιουργεί την προϋπόθεση ανάπτυξης της έννοιας της ψυχικής ασθένειας.

Πηγή: http://psi-gr.tripod.com/
Συντάκτης: Θοδωρής Δασκαλόπουλος, Ψυχίατρος

 

Τί είναι (και τί ΔΕΝ είναι) ο ψυχίατρος;

Ψυχίατρος είναι ο γιατρός που ειδικεύεται στη θεραπεία των ψυχικών ασθενειών.

Δηλαδή είναι ένας γιατρός που έχει πτυχίο πρώτα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου (6 χρόνια) και στη συνέχεια έχει ειδικευτεί (για άλλα 5 χρόνια) στην Ψυχιατρική. Αποκτά την Άδεια Άσκησης στην Ψυχιατρική ειδικότητα μετά από επιτυχείς εξετάσεις στην έδρα της Ψυχιατρικής, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια χρειάζεται και άδεια από την τοπική Νομαρχία. Η ελάχιστη χρονική διάρκεια σπουδών του ψυχίατρου, είναι λοιπόν συνολικά, 11 πανεπιστημιακά χρόνια.

Ο ψυχίατρος περιθάλπει τις ασθένειες που συνδέονται με τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής, είτε είναι φυσικής (βιολογικής), είτε ψυχολογικής, είτε κοινωνικής προέλευσης. Η κατάθλιψη, η «νεύρωση», οι ψυχώσεις, οι ψυχοσωματικές ασθένειες, το στρες (το άγχος), η εξάρτηση από το αλκοόλ, τα προβλήματα της προσαρμογής σε μια νέα κατάσταση, είναι τέτοια παραδείγματα.

Αρκετοί επαγγελματίες ασχολούνται με τα προβλήματα της ψυχικής υγείας, αλλά ο Ψυχίατρος είναι ο μόνος που μπορεί να προσφέρει μια ιατρική διάγνωση και μια πλήρη θεραπεία του πάσχοντα (συμπεριλαμβανομένης της συνταγογράφησης των φαρμάκων στην Ψυχιατρική) - τόσο στο βιολογικό, όσο και στο κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο. Μπορεί κάποιος να τον συμβουλευθεί άμεσα ή με τη σύσταση άλλου επαγγελματία της υγείας, όπως ο γιατρός της οικογένειας παραδείγματος χάρη. Ο ψυχίατρος εργάζεται σε ιδιωτικό γραφείο ή σε νοσοκομείο, και μπορεί να συνεργαστεί για τη βελτίωση του ασθενούς, με ψυχολόγους, εργοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, και νοσηλευτές, μεταξύ άλλων. Η εργασία του ψυχίατρου, η άσκηση δηλαδή της Ψυχιατρικής, διέπεται από πολύ αυστηρές οδηγίες:

Τις Αρχές Ηθικής και Δεοντολογίας που ακολουθούμε στην Ψυχιατρική.
Τις Αρχές Ηθικής και Δεοντολογίας που ακολουθούμε στην Ψυχοθεραπεία.

Ο σωστός Ψυχίατρος χρειάζεται όχι μόνον τις τυπικές επιστημονικές γνώσεις και τα δεδομένα της σύγχρονης Ψυχιατρικής, αλλά πρέπει επίσης να διαθέτει μεγάλη ευρύτητα αντίληψης της ανθρώπινης φύσης, πλατιά παιδεία και ειδικές ικανότητες παρατηρητικότητας, όπως να «ακούει» (να αντιλαμβάνεται) πίσω από τις λέξεις που εκφέρει ο ασθενής του, και να «βλέπει» (να κατανοεί τι βλέπει) το σύνολο των εκφράσεων, στάσεων και κινήσεων του ασθενούς του. Ο ψυχίατρος πρέπει να έχει την ψυχική ευλυγισία ώστε να κραδαίνεται συγκινησιακά, νοιώθοντας το συναίσθημα του ανθρώπου που αναλαμβάνει να υποστηρίξει, να έχει τη δύναμη της αμερόληπτης και ουδέτερης κρίσης και απόφασης, να διαθέτει συνθετικές ικανότητες ώστε να δημιουργεί από όλα τα στοιχεία που έχει συλλέξει, μια συνολική εικόνα για το πρόβλημα και την πορεία της ρεαλιστικής λύσης του. Ο ψυχίατρος πάνω από όλα, έχει πάντα στο νου του, ότι ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος από το υλικό που φτιάχνονται και τα όνειρα, και έτσι είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στους χειρισμούς του, ώστε να μην αλλοιώνει τα συστατικά της ανθρώπινης φύσης, παρά να επεμβαίνει μόνο όσο είναι απόλυτα αναγκαίο, για να μην υποφέρει ο ασθενής του και πάλι μόνο όσο εκείνος του το επιτρέπει.

Πολλοί ρωτάτε αν πράγματι διδάσκεται η Ψυχιατρική, αν δηλαδή είναι περισσότερο επιστήμη ή περισσότερο έμφυτη τέχνη. Η σωστή τοποθέτηση της απάντησης είναι ότι ο ψυχίατρος προσπαθεί να εφαρμόσει την επιστήμη κινητοποιώντας όλες τις έμφυτες δυνάμεις του.

Ο ψυχίατρος δεν φτάνει να είναι μόνο επιστήμονας. Η σκέτη τεχνική κατάρτιση στις ψυχικές παθήσεις και τα ψυχιατρικά φάρμακα, δεν αρκεί για να βοηθήσει τον ψυχικά ασθενή. Γιατί ο ψυχικά ασθενής δεν είναι ποτέ μία ταμπέλα από ένα σύγγραμμα Ψυχιατρικής, αλλά είναι μια προσωπικότητα σε θέση άμυνας απέναντι στον έξω κόσμο.

Ο ψυχίατρος δεν είναι καλλιτέχνης. Δεν ασχολείται με την τέρψη του ασθενούς, ούτε αποζητά το χειροκρότημα, ούτε το θαυμασμό του, αλλά χαίρεται κρυφά και καμαρώνει και στηρίζει τις επιτυχημένες προσπάθειές του, να ξεπεράσει τις δυσκολίες που είχε όταν χτύπησε την πόρτα του, ζητώντας βοήθεια.

Ο ψυχίατρος δεν είναι εκπαιδευτικός. Θα χρειαστεί όμως να μάθει στον ασθενή του νέες λύσεις, μεθόδους και δρόμους, για να διαβεί τα αδιέξοδα της ζωής του. Δεν θα του υποδείξει όμως ποια κατεύθυνση να πάρει, ούτε θα τον ακολουθήσει στις επιλογές του. Ο κάθε ασθενής είναι υπεύθυνος για την πορεία της ζωής του και πρέπει να την διαλέξει ελεύθερα και αβίαστα. Δεν υπάρχουν βαθμολογία και εξετάσεις, στο δρόμο της ζωής.

Ο ψυχίατρος δεν είναι δικαστής. Θα βοηθήσει όμως τον ασθενή του να κρίνει ο ίδιος μόνος του, τις ενέργειες που έχει κάνει στο παρελθόν ή σκέφτεται να κάνει στο μέλλον. Θα βοηθήσει όμως στην τήρηση της ουδετερότητας και της αντικειμενικότητας σε αυτήν την κριτική διαδικασία του ασθενούς, σταματώντας τον κάθε φορά που ο ασθενής του δείχνει υπερβολική αυστηρότητα κατηγορώντας τον εαυτό του ή υπερβολική ανευθυνότητα απέναντι στις πράξεις του. Για τον ψυχίατρο, σημασία έχει η διαπλοκή των ενορμήσεων και συναισθημάτων των ασθενών του, οι καθηλώσεις, οι προβολές τους και οι αρχαϊκές ταυτίσεις τους.

Ο ψυχίατρος δεν είναι πολιτικός για να δείξει το σωστό δρόμο στους ασθενείς του. Θα τους αφήσει να τον επιλέξουν μόνοι τους, με γνώμονα την μέγιστη ωφέλεια και απόλαυση για τη ζωή τους.

Ο ψυχίατρος δεν εργάζεται με γνώμονα το στυγνό κοινωνικό όφελος. Πρωτίστως τον ενδιαφέρει το «εύ ζήν» του ασθενούς του, ακόμα και αν αυτό σημάνει στο μέλλον, τη ρήξη του ασθενούς με τις όποιες κοινωνικές δομές τον καταπίεζαν. Ο ψυχίατρος δεν γίνεται ποτέ υποχείριο της όποιας μορφής εξουσίας, που μειώνει την ψυχική ευεξία του ασθενούς του. Αλλά…

Ο ψυχίατρος δεν είναι ούτε αναρχικός. Σκέφτεται πάντα ποιες κοινωνικές δομές ή ομάδες μπορούν να βοηθήσουν να ενταχθεί ο ασθενής του, σε ένα κλίμα ασφάλειας και απόλαυσης στην καθημερινή ζωή του. Η σωστή οργάνωση της προσωπικής ζωής του ασθενούς του, έχει υψηλή προτεραιότητα στο έργο του.

Ο ψυχίατρος δεν είναι φιλόσοφος. Ενδιαφέρεται πολύ για τα επιτεύγματα της ανθρώπινης νόησης σε όλους τους κλάδους, αλλά δεν ξεχνάει ποτέ ότι είναι γιατρός. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει το δικαίωμα να χάσει τον καιρό του ασθενούς του σε νόθο φιλοσοφικό προβληματισμό, γιατί ο νόθος προβληματισμός γεννά και νόθα προβλήματα. Σε αντίθεση με τους φιλόσοφους, πρέπει να λύσει ένα-ένα, πρακτικά και γρήγορα, όλα ή έστω τα περισσότερα από τα προβλήματα που βασανίζουν τον άνθρωπο που ζητάει τη βοήθειά του.

Ο ψυχίατρος δεν είναι ούτε ιερέας, ούτε θρησκευτικός επιτετραμμένος. Σέβεται τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του ασθενούς του, αλλά τον βοηθάει να απαλλαγεί από ότι είναι βασανιστικό για τη ζωή του και δεν του προσφέρει λύσεις και ανακούφιση, αλλά τον μαραζώνει άδικα. Ο ψυχίατρος πρέπει πρώτα να σκέπτεται την υπαρξιακή οντότητα που έχει απέναντί του και στη συνέχει να ζυγίζει το πιθανό όφελος από την όποια συμμετοχή του ασθενούς του σε ψυχο-πιεστικές κοινωνικές δομές. Το ανθρώπινο είδος, κατά τις διάφορες ιστορικές χρονικές περιόδους και γεωγραφικές περιοχές, έχει παραδώσει την ψυχή του σε πολλούς και αντίθετους μεταξύ τους «σωτήρες». Η επικράτηση του κάθε «σωτήρα» έχει κοστίσει πολύ ακριβά στην ελευθερία και στο αίμα της ανθρωπότητας στο παρελθόν. Ο σωστός ψυχίατρος δεν μπορεί να προτρέπει στον ασθενή του να ισοπεδώνεται, απέναντι σε κανένα θρησκευτικό σύστημα.

Ο ψυχίατρος δεν είναι αστυνομικός. Δεν απαγορεύει ποτέ στον ασθενή του, να ξεδιπλώσει τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του. Το μόνο πράγμα που απαγορεύεται ανάμεσα στον ψυχίατρο και τον ασθενή του, είναι το σεξ και η βία. Όλα τα άλλα επιτρέπονται! Η όποια επιθετικότητα του ψυχοθεραπευόμενου ήθελε ποτέ αναδυθεί, αντιμετωπίζεται με την επίγνωση και ανάλυση των βαθυτέρων κινήτρων που την προκαλούν και όχι με αρνητική συμπεριφορά.

Ο ψυχίατρος δεν είναι «σωτήρας». Δεν πρέπει να επιτρέπει κατάχρηση στη διαφορά ισχύος που διαθέτει απέναντι σε ένα πονεμένο και τρομαγμένο ανθρώπινο πλάσμα, που τον επισκέπτεται για βοήθεια. Δεν πρέπει να επιτρέπει να τον βλέπει ο ασθενής του, σαν «σωτήρα», ούτε να αποκτά εξάρτηση από αυτόν. Ο ψυχίατρος έχεi πλήρη επίγνωση του φαινομένου της μεταβίβασης (transfer, transference) που αναπτύσσεται στον ασθενή, σε μια μακροχρόνια θεραπευτική σχέση. (βλέπε και Ψυχανάλυση - Ψυχαναλυτής) Ποτέ δεν το εκμεταλεύεται για ίδιον όφελος, απεναντίας γνωρίζει πως να το χειριστεί με δεξιοτεχνία και πως να το αναδείξει σε θεραπευτικό εργαλείο. Ομοίως παρατηρεί προσεκτικά τον εαυτό του για την ανάπτυξη της αντι-μεταβίβασης (contre transfer, counter-transference) απέναντι στον ασθενή του και ενεργεί κατάλληλα και ενσυνείδητα. Η ανάλυση της μεταβίβασης αλλά και της αντιμεταβίβασης στην διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας - και ειδικότερα νευρωσικών ασθενών - συνδέεται άμεσα με την αναβίωση λησμονημένων προσωπικών εμπειριών σαγήνης ή φαντασιωσικών καταστάσεων, ως αποτέλεσμα της εσωτερικής λειτουργίας του "ξένου σώματος". Οι πρώτες συνίστανται σε πραγματικές διεγερτικές εμπειρίες του παρελθόντος και οι δεύτερες σε ‘εκ των υστέρων’ συναισθηματικές τοποθετήσεις ασθενών επί σημαντικών γεγονότων του παρελθόντος των ασθενών. Ο ψυχίατρος πρέπει με οξυδέρκεια και δεξιοτεχνία, να εντοπίζει, να αναχαιτίζει και να ερμηνεύει αυτά τα φαινόμενα, μόλις εμφανιστούν. Η φροντίδα του είναι να ανεβάσει δίχως χρονοτριβή, το επίπεδο ισχύος του ασθενούς του, όσο πιο ψηλά γίνεται και στη συνέχεια να αποχωριστούν φιλικά (μόνον μετά και ποτέ πρίν), σαν ίσοι.

Ο ψυχίατρος δεν μπορεί να γίνει φίλος με τον ασθενή του, στη διάρκεια της ψυχιατρικής ή ψυχοθεραπευτικής υποστήριξης προς αυτόν. Αν μπορούσαν οι φίλοι να τον βοηθήσουν, δεν θα είχε φτάσει μέχρι το ψυχιατρικό γραφείο. Άρα κάτι άλλο, άσχετο από τη φιλική σχέση, χρειάζεται ο ασθενής. Αν ο ψυχίατρος γίνει φίλος με τον ασθενή, δεν θα μπορεί πλέον να τον βοηθήσει. Γενικότερα, ποτέ δεν αφήνει ο ψυχίατρος τον ασθενή του, να βρει στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας, τις ικανοποιήσεις εκείνες τις οποίες ο ασθενής πρέπει να αναζητήσει στη ζωή.

[...]

Πηγή: http://psi-gr.tripod.com/psychiatrist.htm