Ψεύτικα γυναικεία προφίλ στις ψηφιακές πλατφόρμες: μια καθόλου αθώα απάτη

Αποποίηση ευθύνης: Το παρακάτω κείμενο είναι καθαρά προσωπική θέση, έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί επαγγελματική ή ιατρική συμβουλή.


1. Εισαγωγή – Το φαινόμενο
Στην ψηφιακή σκηνή των σχέσεων Κυριαρχίας υποταγής η εμπιστοσύνη δεν είναι πολυτέλεια· είναι προϋπόθεση ύπαρξης. Κι όμως, ολοένα και πιο συχνά εμφανίζεται ένα φαινόμενο που διαρρηγνύει αυτή τη βάση: άντρες που δημιουργούν γυναικεία προφίλ για να προσεγγίσουν γυναίκες ή ζευγάρια.

Δεν πρόκειται για «αθώα φάρσα». Είναι μια στρατηγική εξαπάτησης, που χτίζεται πάνω στην αδυναμία επαλήθευσης ταυτότητας και αξιοποιεί την εμπιστοσύνη που οι γυναίκες (όχι απαραίτητα την έννοια του βιολογικού φύλου) επενδύουμε όταν ανοιγόμαστε σε διαδικτυακές επαφές. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς ατομικό· είναι κοινοτικό: κλονίζει το αίσθημα ασφάλειας και κάνει κάθε επόμενη γνωριμία δυσκολότερη.

Κι εδώ έρχεται η προσωπική μου δυσφορία. Αυτό με έχει προβληματίσει όχι μόνο ως γυναίκα της κοινότητας, αλλά και από επαγγελματικής πλευράς. Αναρωτήθηκα επανειλημμένα ποια είναι η ψυχολογική βάση αυτής της συμπεριφοράς και γιατί κάποιος επιλέγει να ζει μέσα από ένα ψεύτικο προφίλ.

2. Δεν είναι αυτό που νομίζετε
Η πρώτη αντίδραση πολλών είναι να υποθέσουν ότι όλα αυτά γίνονται για τις εμπειρίες, φωτογραφίες ή τα βίντεο. Όμως αυτό δεν στέκει. Το διαδίκτυο είναι ήδη υπερκορεσμένο από ιστορίες, εικόνες σωμάτων, ερωτικές σκηνές, πορνογραφία κάθε είδους. Κανείς δεν χρειάζεται να φτιάξει ψεύτικο γυναικείο προφίλ για να έχει πρόσβαση σε αυτά.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι πως οι άντρες αυτοί θέλουν να μας κάνουν να τους ερωτευτούμε, ώστε, όταν αποκαλυφθεί η αλήθεια, να είμαστε τόσο εξαρτημένες που θα τους αποδεχτούμε όπως είναι. Αλλά κι αυτό δεν στέκει: η 25χρονη λυγερόκορμη «Λουκία» δεν μπορεί να μεταμορφωθεί ξαφνικά στον 60χρονο, χοντρό κυρ-Λουκά χωρίς η φαντασίωση να καταρρεύσει.

Από επαγγελματική περιέργεια έχω προσπαθήσει πολλές φορές να μιλήσω με τέτοια προφίλ. Το μοτίβο είναι πάντα το ίδιο: όταν φτάνει η συζήτηση σε ουσιαστικό σημείο, εξαφανίζονται ή με μπλοκάρουν. Δεν θέλουν πραγματική σχέση· θέλουν να διατηρήσουν το ψέμα ανέγγιχτο.

3. Λογοτεχνικά παραδείγματα
Η πρακτική της μεταμφίεσης για χάρη του έρωτα δεν είναι καινούργια. Η λογοτεχνία μάς έχει χαρίσει λαμπρά παραδείγματα, όπου η ψεύτικη ταυτότητα λειτουργεί ως εργαλείο επιθυμίας, ποίησης ή τραγωδίας. Αυτά τα έργα φωτίζουν το πώς η μεταμφίεση μπορεί να παράξει νόημα και συγκίνηση, και μας επιτρέπουν να δούμε με μεγαλύτερη οξύτητα πόσο φτωχή και χυδαία μοιάζει η ψηφιακή της εκδοχή.

Ο Συρανό ντε Μπερζεράκ (Rostand, 1897)
Ο Συρανό είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα «διπλής ταυτότητας στον έρωτα». Άσχημος στην όψη, μα γενναιόδωρος στο πνεύμα, διαθέτει λόγο, ποίηση και θάρρος. Ερωτευμένος με τη Ρωξάνη, δεν τολμά να της αποκαλυφθεί, πιστεύοντας ότι η εμφάνισή του τον καταδικάζει. Γι’ αυτό δανείζει τα λόγια του στον όμορφο αλλά επιφανειακό Κριστιάν.

Η Ρωξάνη γοητεύεται από ένα σύνθετο φάντασμα: το σώμα του ενός και τη φωνή του άλλου. Ερωτεύεται ένα πρόσωπο που δεν υπάρχει πραγματικά, μια χίμαιρα πλασμένη από δύο άντρες.

Η μεταμφίεση εδώ είναι λεκτική. Ο Συρανό δεν γελοιοποιεί, δεν εξαπατά για ιδιοτέλεια· προσφέρει. Θυσιάζει την αλήθεια του για να ζήσει, έστω έμμεσα, τον έρωτά του. Γι’ αυτό και το ψέμα του δεν είναι απλή απάτη αλλά τραγωδία: γεννιέται από αγάπη, και η αποκάλυψή του έρχεται πολύ αργά, αφήνοντας πίσω μόνο την πληγή της χαμένης ευκαιρίας.

Το παράδειγμα του Συρανό δείχνει ότι η μεταμφίεση μπορεί να είναι γενναιόδωρη, να πηγάζει από αυτοθυσία. Στον ψηφιακό κόσμο, αντίθετα, η ψεύτικη «Λουκία» δεν χαρίζει τίποτα· κλέβει. Εκεί που ο Συρανό χτίζει ποίηση, ο διαδικτυακός μιμητής χτίζει εξαπάτηση.

Σαίξπηρ και το παιχνίδι του φύλου
Ο Σαίξπηρ, με τις κωμωδίες του, πολλαπλασίασε τις μεταμφιέσεις, μετατρέποντάς τες σε μοχλό κωμωδίας, παρεξήγησης και φιλοσοφικού στοχασμού πάνω στον έρωτα και το φύλο.

Δωδέκατη Νύχτα
Η Βιόλα, ναυαγισμένη, για να επιβιώσει μεταμφιέζεται σε άντρα, τον Cesario. Στην πορεία, ερωτεύεται τον Δούκα Ορσίνο· εκείνος την αγαπά μεν, αλλά νομίζει ότι αγαπά έναν νεαρό άντρα. Ταυτόχρονα, η Ολίβια ερωτεύεται τον Cesario, αγνοώντας ότι είναι γυναίκα. Το αποτέλεσμα είναι ένα τρίγωνο που αποκαλύπτει τη ρευστότητα της επιθυμίας: η έλξη δεν περιορίζεται σε αυστηρά ετεροφυλοφιλικά όρια, αλλά τρέφεται από την ασάφεια και την παρεξήγηση.

Η μεταμφίεση της Βιόλας δεν είναι απάτη για ιδιοτέλεια, αλλά αναγκαστική προστασία. Ωστόσο, μέσα από αυτήν, ο Σαίξπηρ μας δείχνει ότι ο έρωτας βρίσκει δρόμους ακόμη και όταν τα φύλα μπερδεύονται. Η αποκάλυψη στο τέλος φέρνει κάθαρση, αλλά η μνήμη της σύγχυσης μένει να μας θυμίζει πως η επιθυμία δεν υπακούει πάντα στην «κανονικότητα».

As You Like It
Η Ροζαλίντα, εξόριστη, μεταμφιέζεται σε αγόρι με το όνομα Ganymede. Όταν συναντά τον Ορλάντο, τον αγαπημένο της, επινοεί ένα παράδοξο παιχνίδι: παριστάνει τον δάσκαλο που θα τον μάθει να αγαπά «σαν να ήταν» η Ροζαλίντα.

Εδώ η μεταμφίεση είναι παιχνίδι εξουσίας. Η γυναίκα με αντρικό προσωπείο παίρνει τον έλεγχο της ερωτικής αφήγησης. Ο Ορλάντο, χωρίς να το καταλάβει, καθοδηγείται από την ίδια του την αγαπημένη, που τον εκπαιδεύει να δει πέρα από το προφανές. Η αποκάλυψη στο τέλος είναι λύτρωση, αλλά και υπόμνηση: ο έρωτας χρειάζεται παιδεία, χρειάζεται μάθημα.

Η ουσία της λογοτεχνικής μεταμφίεσης
Στον Σαίξπηρ και στον Συρανό, η μεταμφίεση είναι εργαλείο που φέρνει στην επιφάνεια αλήθειες που δεν θα ειπωθούν αλλιώς:

• Την τραγική αυτοθυσία του Συρανό.
• Την ρευστότητα της επιθυμίας στη Δωδέκατη Νύχτα.
• Το παιχνίδι εξουσίας και εκπαίδευσης στο As You Like It.

Η λογοτεχνία μετατρέπει το ψέμα σε αλήθεια, το προσωπείο σε αποκάλυψη. Στο ψηφιακό πεδίο, όμως, το ίδιο μοτίβο εκπίπτει. Η «Λουκία» του διαδικτύου δεν γεννά ποίηση, αλλά απογοήτευση. Δεν μας διδάσκει, δεν μας συγκινεί, δεν μας οδηγεί σε κάθαρση· απλώς μας εξαπατά.

4. Ψυχολογικές και Φιλοσοφικές Ερμηνείες
Η δημιουργία ψεύτικων γυναικείων προφίλ δεν εξηγείται από απλή ιδιοτέλεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρόκειται για «κυνηγούς φωτογραφιών» ή για άντρες που ελπίζουν να αποκαλυφθούν αργότερα και να κερδίσουν την αποδοχή μας. Η βαθύτερη εξήγηση είναι πιο σύνθετη: μιλάμε για μια υποκατάσταση ταυτότητας.

Ο άντρας που στήνει ένα τέτοιο προφίλ δεν θέλει απλώς να μας εξαπατήσει. Θέλει να ζει ως γυναίκα, έστω και προσωρινά, έστω και μέσα από μια μάσκα. Το ψεύτικο προφίλ γίνεται το καταφύγιό του, η σκηνή όπου μπορεί να παίξει ρόλο που δεν μπορεί να ενσαρκώσει στην πραγματική ζωή. Μια θεατρική παράσταση χωρίς θεατές που το γνωρίζουν — γιατί οι υπόλοιποι συμμετέχουν άθελά τους.

Για να το ερμηνεύσουμε πιο καθαρά, μπορούμε να δούμε πέντε αλληλένδετους άξονες, ένα θεωρητικό πεντάγωνο που φωτίζει διαφορετικές όψεις του ίδιου φαινομένου.

4.1 Προβολική Ταύτιση (Projective Identification)
Στην ψυχανάλυση, αυτός ο μηχανισμός περιγράφει το πώς κάποιος αποσπά ανεπίτρεπτα στοιχεία του εαυτού του (π.χ. τη θηλυκότητα ή την παθητικότητα) και τα «τοποθετεί» στον άλλον. Το ψεύτικο προφίλ λειτουργεί ως όχημα: ο άντρας εξωτερικεύει τη θηλυκή πλευρά του και κάνει τις συνομιλήτριές του να τη ζήσουν μαζί του.
Είναι μια σχέση εξουσίας: εκείνος δεν «είναι» γυναίκα, αλλά σε κάνει να φέρεσαι σαν να είναι. Έτσι αποκτά αίσθηση επιβεβαίωσης και ελέγχου.

4.2 Αυτογυναικεία Φιλία (Autogynephilia)
Ο όρος του Blanchard, όσο κι αν έχει επικριθεί, δείχνει κάτι ουσιαστικό: μερικοί άντρες διεγείρονται όχι βλέποντας γυναίκες, αλλά φανταζόμενοι τον εαυτό τους ως γυναίκες. Το γυναικείο προφίλ είναι τότε καθρέφτης: δεν αποπλανά μόνο τις άλλες, αλλά αντανακλά τον θηλυκό εαυτό που επιθυμούν.
Η «Λουκία» είναι η ερωτική φαντασίωση του ίδιου του Λουκά. Οι γυναίκες που συνομιλούν μαζί της λειτουργούν σαν μη συνειδητές συνεμπλεκόμενες στον αυνανιστικό του καθρέφτη.

4.3 Υποκατάσταση Ρόλου (Role Substitution)
Στην ψυχολογία, η υποκατάσταση είναι ένας τρόπος να αντικαθιστούμε έναν ρόλο που χάσαμε ή δεν μπορούμε να παίξουμε με έναν άλλο πιο εφικτό. Όπως το παιδί που κρατάει ένα ξύλο και παριστάνει ότι είναι σπαθί, έτσι κι εδώ ο άντρας «παίζει» τον ρόλο γυναίκας μέσω του προφίλ.
Το παιχνίδι όμως δεν είναι αθώο. Γιατί το «ξύλο» δεν είναι άψυχο αντικείμενο, αλλά άλλοι άνθρωποι που εξαπατώνται. Η προσωπική του υποκατάσταση γίνεται πάνω στην εμπιστοσύνη των άλλων.

4.4 Επιτέλεση Φύλου (Gender Performance)
Η Judith Butler μίλησε για το φύλο ως επιτέλεση: ένα σύνολο από γλωσσικές, σωματικές και κοινωνικές πρακτικές που δημιουργούν την ψευδαίσθηση «ουσίας». Το γυναικείο προφίλ στο διαδίκτυο είναι ακριβώς αυτό: performance.
Ο άντρας υιοθετεί γλώσσα, emojis, φωτογραφίες, «θηλυκές» αναρτήσεις. Παίζει ρόλο. Όπως ο ηθοποιός στη σκηνή, μόνο που εδώ η σκηνή είναι η οθόνη και το κοινό δεν ξέρει ότι παρακολουθεί θέατρο.

4.5 Διαδικτυακή Αποενοχοποίηση (Online Disinhibition Effect)
Ο Suler έδειξε πώς η ανωνυμία, η ασυγχρονία και η απουσία άμεσης συνέπειας κάνουν τους ανθρώπους να φέρονται στο διαδίκτυο με τρόπους που δεν θα τολμούσαν ποτέ δια ζώσης.
Ο άντρας που παριστάνει τη γυναίκα νιώθει ότι «κανείς δεν τον βλέπει». Η ανωνυμία τον απελευθερώνει, η έλλειψη άμεσου feedback του επιτρέπει να χτίσει το ψέμα χωρίς φόβο. Το διαδίκτυο γίνεται εργαστήριο ταυτότητας, όπου το προσωπείο μπορεί να ζήσει για μήνες ή και χρόνια.

Σύνθεση – Το προφίλ ως εργαστήριο ταυτότητας
Αν τα ενώσουμε όλα αυτά, το ψεύτικο γυναικείο προφίλ δεν είναι απλή απάτη. Είναι μια πολυεπίπεδη διεργασία:

• Προβολή του απωθημένου θηλυκού εαυτού (projective identification).
• Σεξουαλική διέγερση από την εικόνα του εαυτού ως γυναίκας (autogynephilia).
• Υποκατάσταση ρόλου που δεν μπορεί να βιωθεί αλλιώς (role substitution).
• Performance φύλου μέσα από γλώσσα και εικόνες (gender performance).
• Αποενοχοποίηση που προσφέρει η ανωνυμία (online disinhibition).

Το ψεύτικο προφίλ είναι, με λίγα λόγια, ένας τρόπος να «είναι» γυναίκα χωρίς να είναι. Ένα εργαστήριο φαντασιακής ταυτότητας. Μόνο που το τίμημα το πληρώνουν οι άλλοι: όσοι εξαπατώνται, όσοι επενδύουν εμπιστοσύνη σε μια μάσκα.

5. Το ηθικό όριο: Εμπιστοσύνη και κακοποίηση
Στον χώρο των σχέσεων Κυριαρχίας/υποταγής, η εμπιστοσύνη δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο· είναι ο σκελετός πάνω στον οποίο χτίζεται όλη η εμπειρία. Χωρίς εμπιστοσύνη δεν υπάρχει ασφάλεια, δεν υπάρχει συναίνεση, δεν υπάρχει παιχνίδι.

Το ψεύτικο γυναικείο προφίλ παραβιάζει ακριβώς αυτό το θεμέλιο. Δεν είναι απλή απάτη, όπως το να πει κάποιος ψέματα για το ύψος ή την ηλικία του. Είναι κακοποίηση εμπιστοσύνης. Γιατί το προφίλ αυτό δεν στήνεται για να φλερτάρει λίγο παραπάνω, αλλά για να οικοδομήσει μια ολόκληρη ψευδαίσθηση, να μας κάνει να μιλήσουμε, να μοιραστούμε, να εκτεθούμε.

Κι εδώ βρίσκεται o σκληρός πυρήνας του θέματος που εξετάζουμε: η κακοποίηση αυτή δεν αφήνει μόνο ένα πληγωμένο εγώ. Διαβρώνει ολόκληρη την κοινότητα. Γιατί μετά από κάθε τέτοια εμπειρία, κάθε γυναίκα είναι λίγο πιο καχύποπτη, λίγο πιο κλειστή, λίγο πιο απρόθυμη να αφεθεί. Το ψεύτικο προφίλ δεν εξαπατά μόνο ένα άτομο· μολύνει την ατμόσφαιρα της κοινότητας.

Στον Σαίξπηρ, η μεταμφίεση οδηγεί σε κάθαρση. Στον Συρανό, σε τραγική αυτοθυσία. Στο διαδίκτυο, όμως, οδηγεί σε καχυποψία και πληγή. Κι αυτό είναι το πραγματικό ηθικό όριο: η μεταμφίεση που δεν αποκαλύπτει αλήθεια, αλλά σκορπά δηλητήριο.

6. Η απλή λύση
Όσο περίπλοκη κι αν φαίνεται η ψυχολογία πίσω από τα ψεύτικα γυναικεία προφίλ, η λύση είναι τελικά απλή: άμεση επαλήθευση.

Πρωτόκολλο σε 3 βήματα

1. Φωνητική κλήση
   Ένα απλό τηλεφώνημα αρκεί για να διαπιστώσουμε αν μιλάμε με γυναίκα. Η φωνή δεν μπορεί να κρυφτεί εύκολα.
2. Βιντεοκλήση
   Messenger, WhatsApp, Viber ή ακόμη πιο διακριτικές εφαρμογές όπως το Wire. Μια σύντομη βιντεοκλήση, έστω και λίγων δευτερολέπτων, αποκαλύπτει την αλήθεια. Δεν χρειάζεται πλήρης έκθεση χώρου ή προσωπικών στοιχείων· μόνο η ζωντανή παρουσία.
3. Χρονικό όριο
   Μην αφήνετε επαφή να παραμένει αποκλειστικά μέσα στην πλατφόρμα για εβδομάδες. Η αληθινή γυναίκα θα συμμεριστεί τους ίδιους φόβους και θα καταλάβει την ανάγκη για επιβεβαίωση. Ο ψεύτικος λογαριασμός θα εξαφανιστεί.

Χρυσός κανόνας
Καλύτερα να φάμε μια χυλόπιτα από μια πραγματική γυναίκα, παρά να χαρίζουμε τον χρόνο και την εμπιστοσύνη μας σε έναν άντρα που κρύβεται πίσω από μάσκα.

7. Συμπέρασμα – Η ευθύνη της κοινότητας
Η επιστήμη δεν σηκώνει τα χέρια ψηλά. Μας δίνει εργαλεία να κατανοήσουμε το φαινόμενο: από την προβολική ταύτιση και την autogynephilia έως την επιτέλεση φύλου και τη διαδικτυακή αποενοχοποίηση. Καθεμιά από αυτές τις έννοιες μας βοηθά να δούμε γιατί άντρες επιλέγουν να ζουν πίσω από μάσκες.

Αλλά η κατανόηση δεν σημαίνει αποδοχή. Η κοινότητα έχει ευθύνη να θέτει όρια, να προστατεύει την εμπιστοσύνη και να θυμάται ότι το BDSM χωρίς αλήθεια είναι κενό. Κάθε ψεύτικο προφίλ δεν βλάπτει μόνο το άτομο που εξαπατά· δηλητηριάζει ολόκληρη την ατμόσφαιρα, κάνοντας τις γυναίκες πιο επιφυλακτικές, πιο καχύποπτες, πιο σφιγμένες.

Γι’ αυτό χρειάζεται συλλογική εγρήγορση. Χρειάζεται να μιλάμε, να αποκαλύπτουμε, να μοιραζόμαστε εμπειρίες. Χρειάζεται να ζητάμε επαλήθευση χωρίς ενοχές και να στηρίζουμε η μία την άλλη όταν πέφτουμε θύματα απάτης. Οι όποιες διαφωνίες παραμένουν εντός της κοινότητας.

Γιατί στο τέλος:
Καλύτερα να φάμε χυλόπιτα από τη Λουκία, παρά να τραβάει το λιλί του ο Λουκάς.

 

Ωστόσο υπάρχει πάντα και η άλλη άποψη, την οποία αξίζει να έχουμε υπόψιν μας:

Αντίλογος: Η μεταμφίεση δεν είναι πάντα απάτη
Το ζήτημα των ψεύτικων γυναικείων προφίλ δεν μπορεί να ιδωθεί μόνο από τη σκοπιά της εξαπάτησης. Υπάρχουν κι άλλες αναγνώσεις, που αναδεικνύουν πως η διαδικτυακή μεταμφίεση μπορεί να έχει και άλλες λειτουργίες, πέρα από την εξαπάτηση και τους κακόβουλους σκοπούς.

1. Η μεταμφίεση ως πειραματισμός ταυτότητας
Για ορισμένους άντρες, το να δημιουργήσουν γυναικείο προφίλ δεν είναι μέσο εκμετάλλευσης, αλλά τρόπος να πειραματιστούν με τη θηλυκή τους πλευρά. Σε κοινωνίες όπου η έμφυλη διαφορετικότητα συναντά εμπόδια, το διαδίκτυο λειτουργεί ως ασφαλές εργαστήριο: μια σκηνή για να δοκιμάσουν λόγο, εικόνα, συμπεριφορά, χωρίς τον φόβο της κοινωνικής έκθεσης.

2. Η διάκριση ανάμεσα σε εξαπάτηση και role-play
Δεν είναι όλα τα ψεύτικα προφίλ ίδιο πράγμα. Άλλο η κακόβουλη εξαπάτηση, κι άλλο το παιχνίδι ρόλων. Η ανωνυμία στο διαδίκτυο επιτρέπει στους ανθρώπους να δοκιμάσουν διαφορετικές όψεις του εαυτού τους. Αν η μεταμφίεση γίνεται με συναίνεση και στο πλαίσιο φανταστικού παιχνιδιού, δεν πρόκειται για κακοποίηση αλλά για δημιουργική δοκιμή.

3. Το δικαίωμα στην ανωνυμία
Η απαίτηση για άμεση επαλήθευση (τηλέφωνο, βιντεοκλήση) μπορεί να μοιάζει αυτονόητη, όμως αποκλείει όσους χρειάζονται ανωνυμία για λόγους προστασίας. Γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, άνθρωποι σε ευάλωτες θέσεις ίσως να μην μπορούν να εκτεθούν. Αν πιεστούν να επαληθεύσουν την ταυτότητα τους, μένουν έξω από την κοινότητα.

4. Η ψυχολογική ανάγκη του «καθρέφτη»

Μερικοί άντρες δεν θέλουν να ξεγελάσουν· αναζητούν τον εαυτό τους. Η autogynephilia, όσο κι αν αμφισβητείται, δείχνει ότι υπάρχει μια βαθιά ψυχολογική ανάγκη να βιώσει κάποιος τον εαυτό του ως γυναίκα. Το ψεύτικο προφίλ είναι ο καθρέφτης αυτής της ανάγκης — κι ας μοιάζει ξένος στους άλλους.

5. Η ευθύνη της κοινότητας
Δεν φταίει πάντα μόνο το άτομο. Οι ίδιες οι κοινότητες, με την κουλτούρα της μυστικότητας και την έλλειψη δομών επαλήθευσης, δημιουργούν γόνιμο έδαφος για τέτοιες συμπεριφορές. Αν υπήρχαν μηχανισμοί εμπιστοσύνης, το φαινόμενο θα περιοριζόταν.

Συμπληρωματικό σχόλιο: Όριο πειραματισμού και κακοποίησης
Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι τα ψεύτικα προφίλ μπορούν να λειτουργήσουν ως χώρος πειραματισμού ταυτότητας, υπάρχει ένα σαφές όριο.

• Όσο μένουν στη φιλική ανταλλαγή απόψεων ή στο role-play, χωρίς εκμαίευση προσωπικών στοιχείων και χωρίς να καλλιεργείται συναισθηματική εξάρτηση, μπορούν να ιδωθούν ως μια μορφή «ασφαλούς δοκιμής».
• Όταν όμως αρχίζουν να ζητούν φωτογραφίες, βίντεο, προσωπικά δεδομένα ή να δημιουργούν συναισθηματικό δέσιμο, τότε δεν μιλάμε για παιχνίδι· μιλάμε για χειραγώγηση και κακοποίηση εμπιστοσύνης.

Έτσι, ο αντίλογος δεν ακυρώνει την αρχική κριτική· απλώς φωτίζει ότι η μεταμφίεση στο διαδίκτυο μπορεί να έχει διαφορετικά κίνητρα και χρήσεις. Το πραγματικό πρόβλημα ξεκινά εκεί όπου ο πειραματισμός μετατρέπεται σε εργαλείο εκμετάλλευσης.

 

Η προσπάθεια ανάδειξης ενός διαδικτυακού γυναικείου προφίλ ως πρακτικής που επιβεβαιώνει την θεωρία της Judith Butler για το φύλο ως επιτέλεση (performativity) αποτελεί σοβαρή παρερμήνευση του έργου της.

Η φιλοσοφική προοπτική της Butler δεν μπορεί να αναχθεί σε ένα απλό μοντέλο θεατρικής «παράστασης», όπου ένα προϋπάρχον υποκείμενο επιλέγει να υιοθετήσει έναν ρόλο. Αντίθετα, η θεωρία της επιτέλεσης τονίζει ότι το φύλο δεν εκφράζει μια εσωτερική ουσία, αλλά κατασκευάζεται διαδοχικά μέσω επαναλαμβανόμενων πράξεων που υπαγορεύονται από κοινωνικές νόρμες και θεσμικές πρακτικές.

Η θέση της Judith Butler σχετικά με το φύλο ως επιτέλεση (performance) αποτελεί μια πολύπλοκη και διαρκώς εξελισσόμενη φιλοσοφική θεωρία, η οποία δεν μπορεί να αναχθεί απλά σε μια «παράσταση» ή «ρόλο» που υιοθετεί ένα άτομο με ελεύθερη βούληση. Ο παραλληλισμός που αναφέρει το προφίλ @bas αγνοεί βασικές διαστάσεις της θεωρίας της Butler και οδηγεί σε απλοποιημένες και παραπλανητικές ερμηνείες.

 

Διάβασα τις αναρτήσεις σας, πιο πολύ εντύπωση μου έκανε η εισαγωγική δήλωση αποποίησης ευθύνης, πράγμα ασυνήθιστο σε φόρουμ ενηλίκων. Αν μου εξηγήσετε τον λόγο ίσως μπορέσω να δω κάποια στοιχεία που μου διέφυγαν στην πρώτη ανάγνωση. Ευχαριστώ

 

Αναζητήστε προηγούμενες αναρτήσεις μου και θα καταλάβετε.

 

Απολύτως σεβαστή η άποψη σας, θα την συμπεριλάβω στην σκέψη μου. Προς το παρόν κρατάω την δική μου.

Σας ευχαριστώ πολύ για την συνεισφορά σας!

 

Δεν είναι θέμα άποψης.

Είναι θέμα πλήρους άγνοιας των βασικών αρχών της θεωρίας της Judith Butler από μεριάς σας.

 

Για να μην υπάρχει πλήρης άγνοια των βασικών αρχών της θεωρίας της Judith Butle. Ας δούμε τα Κεντρικά σημεία της θεωρίας της.

Η Judith Butler, Αμερικανίδα φιλόσοφος και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ, έχει γράψει εκτενώς σχετικά με το φύλο ως επιτέλεση. Το βιβλίο της "Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity" (Αναταραχή Φύλου: Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας), που εκδόθηκε το 1990, είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα της σχετικά με αυτό το θέμα.

Σύμφωνα με την Butler, το φύλο δεν είναι κάτι που υπάρχει εκ των προτέρων, αλλά είναι μια επιτελεστική πράξη που κατασκευάζεται μέσω επαναλαμβανόμενων πρακτικών και κοινωνικών επιρροών. Η επιτέλεση του φύλου δεν είναι μια συνειδητή επιλογή, αλλά μάλλον ένα προϊόν των "ρυθμιστικών κειμένων" και των κοινωνικών δομών που καθορίζουν ποιες μορφές φύλου είναι αποδεκτές ως συνεκτικές ή "φυσικές".

Η Butler υποστηρίζει ότι το βιολογικό φύλο δεν είναι μια φυσική προϋπόθεση, αλλά μάλλον μια απόρροια του κοινωνικού φύλου. Η ταυτότητα φύλου είναι μια συνεχής διαδικασία κατασκευής και ανακατασκευής, και η ετεροφυλοφιλία είναι ένα πολιτισμικό καθεστώς που επιβάλλεται και διατηρείται μέσω της επιτέλεσης του φύλου.

Κεντρικά σημεία της θεωρίας της Butler περιλαμβάνουν¹ ²:

• Το φύλο ως επιτέλεση: Το φύλο δεν είναι κάτι που υπάρχει εκ των προτέρων, αλλά είναι μια πράξη που κατασκευάζεται μέσω επαναλαμβανόμενων πρακτικών.
• Κατασκευή της ταυτότητας φύλου: Η ταυτότητα φύλου είναι μια συνεχής διαδικασία κατασκευής και ανακατασκευής.
• Ετεροφυλοφιλία και πολιτισμικό καθεστώς: Η ετεροφυλοφιλία είναι ένα πολιτισμικό καθεστώς που επιβάλλεται και διατηρείται μέσω της επιτέλεσης του φύλου.
• Αμφισβήτηση της δυαδικής αντίληψης: Η Butler αμφισβητεί τη δυαδική αντίληψη του φύλου και υποστηρίζει ότι το φύλο είναι μια πολύπλοκη και πολλαπλή έννοια.

 

Το μάθημα πάντως το έδωσα και το πέρασα! Με 9 μάλιστα λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος ως λεσβιας.

Να είστε καλά, σας ευχαριστώ!

 

Στις λεσβιακές πλατφόρμες είναι σύνηθες.
Όταν τελικά στριμώχνονται και αποκαλύπτονται, δηλώνουν ότι μπαίνουν και bi γυναίκες. Η bi γυναίκα, όμως, που μπαίνει σε μια λεσβιακή πλατφόρμα, το πράττει για να γνωρίσει έτερες γυναίκες.
Κάτι άλλο που σκαρφίζονται είναι ότι δεν ενδιαφέρονται για σεξ, θεωρώντας ότι σεξ είναι μόνο το να χρησιμοποιήσουν το πουλάκι τους.
Όλα τα παραπάνω είναι απότοκος της πατριαρχικής αντίληψης κατά την οποία η γυναικεία σεξουαλικότητα ετεροπροσδιορίζεται από τους άνδρες αναλόγως τα κέφια τους.

 

Ακριβώς έτσι. Είναι πραγματικά μια μάστιγα. Είναι τόσο άσχημο να ξεκινάς μια συνομιλία με μια άλλη γυναίκα και να μην το κάνεις με εμπιστοσύνη και άνοιγμα, αλλά κουμπωμένη και με επιφύλαξη.

 

Παρακαλώ.

Επειδή βρισκόμαστε σε ένα συζητητήριο θα υποβάλλω ένα ερώτημα.

Πώς εξηγείτε ότι η θεωρία της Butler δεν αποσκοπεί στη νομιμοποίηση της απάτης ή στη θεώρηση του φύλου ως ψευδαίσθησης, αλλά αποτελεί μία λεπτομερή ανάλυση της διαδικασίας μέσω της οποίας η κοινωνική πραγματικότητα του φύλου διαμορφώνεται μέσω επαναλαμβανόμενων πρακτικών και, στη συνέχεια, φυσικοποιείται, ώστε να εμφανίζεται ως βιολογικά δεδομένη;

Μήπως ο παραλληλισμός που αναφέρετε στηρίζεται σε μια εσφαλμένη υπόθεση , την οποία η ίδια η Butler ανατρέπει, ότι υφίσταται μια πραγματική ή αυθεντική αρσενική ταυτότητα που, με συνειδητή απόφαση, απλώς προσποιείται ή μιμείται μια γυναικεία, παραβλέποντας ότι το ίδιο το υποκείμενο της αρσενικότητας είναι επίσης προϊόν παρόμοιων επιτελεστικών πρακτικών;

Παρακαλώ να τοποθετηθείτε.