Αρετίνος

Το 1492 είναι σίγουρα χρονιά σημαδιακή. Ο Κολόμβος με τις καραβέλες του ανακαλύπτει την Αμερική και στο Αρέτσο της Τοσκάνης γεννιέται ο νόθος γιος του άρχοντα Αντόνιο Μπάτσι. Ο περίφημος Αρετίνος. Από πολύ μικρός αρχίζει να ασχολείται με το γράψιμο και τη ζωγραφική. Από το 1507 και για είκοσι περίπου χρόνια κινείται μεταξύ Ρώμης, Μάντοβας, Φλωρεντίας και Μπολόνιας κάτω από την προστασία φιλότεχνων εμπόρων και καλλιεργημένων ευγενών.

Το ανήσυχο πνεύμα του τον οδηγεί στην συγγραφή. Το πρώτο έργο του Τα ακόλαστα σονέττα, εκδίδονται με 16 ερωτικά σχέδια του ζωγράφου Τ. Ρομάνο κάτω από τη μύτη του πάπα. Από το 1527 εγκαθίσταται μόνιμα στη Βενετία όπου έρχεται σε επαφή με τους λογοτεχνικούς κύκλους και συνδέεται φιλικά με τον Σανσοβίνο και τον Τιτσιάνο. Φίλος του δούκα του Μιλάνου και του δόγη της Βενετίας, του Φραγκίσκου Α΄ και του Καρόλου Ε΄, δε διστάζει να τους εγκαταλείψει όταν οι συσχετισμοί των πολιτικών δυνάμεων δεν τον ευνοούν.

Κυριότερα έργα του είναι: Η εταίρα, Ο Φιλόσοφος, Ο Υποκριτής, Ο Στρατηγός, Η συζήτηση της Νανάς με την Αντωνία, Τα Πάθη του Χριστού, Ο ύμνος στην Παναγία, Τρία βιβλία για την ανθρώπινη υπόσταση του Χριστού, και τα Γράμματα, σε έξι τόμους.

Η απόκλισή του από τις επίσημες θέσεις της Εκκλησίας του στοίχισε μια δίκη για βλασφημία ενώ ο παρορμητικός χαρακτήρας του τον ενέπλεξε συχνά σε καυγάδες, αποτέλεσμα της πολυτάραχης ιδιωτικής του ζωής, γεμάτης έρωτες, γάμους και νόθα παιδιά.

Πέθανε το 1556 αναγνωρισμένος από τους συγχρόνούς του. Με τη δηκτική γραφή του που καυτηρίασε όλους τους υψηλά ιστάμενους, δίκαια του αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Φραγγέλιο των πριγκίπων». Πολλοί ιερωμένοι διακήρυτταν από τον άμβωνα πως η θεία Πρόνοια και η φύση αν ήθελαν να διορθώσουν το ανθρώπινο γένος έπρεπε να γεννήσουν πολλούς ακόμα σαν τον Divino Αρετίνο.

Από τις εκδόσεις Στοχαστής κυκλοφορεί το βιβλίο του Αρετίνου «Η Νανά Πόρνη, Παντρεμένη και Καλογριά».

«Έφτασα στην τραπεζαρία και όλες οι καλόγριες έτρεξαν να μ’ αγκαλιάσουν. Με αποκάλεσαν παντοτινή αδελφή τους και μου ανέβασαν λιγάκι το ηθικό. Όταν είδα κάτι προσωπάκια δροσερά, χαρούμενα και ροδοκόκκινα, ανάσανα ξανά. Κοιτάζοντάς τα ακόμη καλύτερα είπα μέσα μου: «Να λοιπόν που ο διάβολος δεν είναι τόσο άσχημος όσο λένε». Εκείνη τη στιγμή κατέφθασε μια παρέα με καλογέρους και παπάδες καθώς και κάποιους λαϊκούς ανάμεσα τους. Ο καθένας απ’ αυτούς πήρε τη φίλη του από το χέρι κι έμοιαζαν με αγγέλους που χόρευαν στα ουράνια....

Αφού λοιπόν βαρεθήκαμε τις εικόνες, τις κουβέντες και τα αστεία, εξαφανίστηκαν με μιας οι καλόγριες, οι καλόγεροι, οι παπάδες και οι λαϊκοί παίρνοντας μαζί τους τα παπαδοπαίδια, τα καλογερόπουλα καθώς και ’κείνον που κουβάλησε τα γυάλινα μαραφέτια. Και εξαφανίστηκαν τόσο γρήγορα σαν το δρόμο που χάνεται όταν καλπάζει άλογο της Μπαρμπαριάς ... Τελικά μόνον ο θεολόγος έμεινε μαζί μου. Εγώ σχεδόν έτρεμα και δεν μιλούσα γιατί ήμουν ολομόναχη. Εκείνος μου είπε: «Αδελφή Χριστίνα ... πρέπει να σας συνοδεύσω στο κελί σας όπου η ψυχή σας θα σωθεί με τους θριάμβους της σάρκας»».

Καυστικός και ανατρεπτικός ο Αρετίνος, καταγράφει τις εμπειρίες της Νανάς ως καλογριάς, ως συζύγου και ως πόρνης. Με εξαιρετική ευφυία γραμμένο, το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα σημαντικό δείγμα της ερωτικής λογοτεχνίας. Η αφήγηση αποκαλύπτει έναν κόσμο, όπου οι ηθικοί κανόνες παραβιάζονται διαρκώς. Πίσω από τους απρόσιτους τοίχους των μοναστηριών, οι μοναχοί επιλέγουν έναν πρωτότυπο τρόπο για να υπηρετήσουν τον Ύψιστο. Οι σύζυγοι με τους φαινομενικά ευτυχισμένους γάμους, αναζητούν την ηδονή πέρα από την οικογενειακή εστία. Οι ερωτικές φαντασιώσεις των ευγενών πραγματώνονται στους οίκους ανοχής, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα.

Ο Αρετίνος δεν σκόπευε να γράψει ένα εγχειρίδιο ερωτικής συμπεριφοράς. Το σεξ γι’ αυτόν αποτελεί απλά το πρόσχημα για να καταγγείλει τις κοινωνικές συμβάσεις και τον φαρισαϊσμό κάθε εξουσίας και να παρουσιάσει με πρωτοφανή ελευθεριότητα, τον έρωτα να κυριαρχείται από πρωτόγονα ένστικτα, ακόρεστες επιθυμίες και αχαλίνωτα πάθη.

Από τις εκδόσεις Στοχαστής κυκλοφορεί επίσης και το έργο του «Μαθήματα για την τέχνη της πορνείας, της ρουφιανιάς και τις προδοσίες των ανδρών».

«Θα ’ρθουν κάποια στιγμή πέντε-έξι καινούριοι επισκέπτες και πιθανόν να τους συνοδεύει κάποιος υπηρέτης σου. Να τους υποδεχθείς ευγενικά. Να καθίσεις μαζί τους και να φέρεις την κουβέντα σε ευχάριστα θέματα και όσο πιο ηθικά μπορείς. Μιλώντας και ακούγοντας, να παρατηρείς τους τρόπους τους και από την συμπεριφορά τους να κρατήσεις εκείνο που θα σου φανεί χρήσιμο. Να ρωτήσεις διακριτικά την οικονομική κατάσταση του καθένα. Αμέσως μετά να καρφώσεις το βλέμμα σου στον πιο πλούσιο και με χειρονομίες λάγνες ν’ αρχίσεις να τον φλερτάρεις παριστάνοντας πως λιώνεις για χάρη του. Και να μη σηκώνεις τα μάτια σου από τα δικά του χωρίς αναστεναγμούς. Ρωτώντας μόνο το δικό του όνομα όταν σηκωθεί να φύγει πες του «φιλώ το χέρι της εξοχότητός σας». Και δαγκώνοντας το δάχτυλο σαν να τον απειλείς, δώσ’ του να καταλάβει πως σου πήρε τα μυαλά με τη θεϊκή του παρουσία...»

Η ηρωίδα του Αρετίνου, Νανά, διδάσκει στην κόρη της τους τρόπους με τους οποίους θα διαπρέψει ως ιέρεια του πληρωμένου έρωτα. Στην συνέχεια της μαθαίνει νάζια και καμώματα, παιχνίδια και κρυφά μυστικά με τα οποία οι άντρες θα υποτάσσονται στην γοητεία της. Το βιβλίο τελειώνει με το διάλογο για τις σκοτεινές μηχανορραφίες, τις μικρές πονηριές της καθημερινής ζωής και τις πισώπλατες προδοσίες στις ανθρώπινες σχέσεις.

Ο Αρετίνος εκφράζοντας το αναγεννησιακό πνεύμα της εποχής του εξοστρακίζει τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις, γκρεμίζει τον κοινωνικό φαρισαϊσμό. Η αιώνια αντιπαράθεση μεταξύ των δύο φύλων και η περιγραφή της σεξουαλικής συμπεριφοράς μετατρέπονται από τον Αρετίνο σε απόδειξη της ηθικής κατάπτωσης, σε παρωδία και ανατροπή των κοινωνικών προτύπων. Το χυδαίο εξαγνίζεται μέσα από τον λογοτεχνικό χειρισμό. Γι’ αυτό, άλλωστε, το έργο του εξακολουθεί να παραμένει ένα έξοχο δείγμα ερωτικής λογοτεχνίας, γραμμένο σε μια γλώσσα που ισορροπεί θαυμάσια ανάμεσα στην αθυροστομία και την συστολή, τις ποιητικές μεταφορές και τις γαργαλιστικές λεπτομέρειες.


Πηγή: Αρετίνος - Αναζήτηση Google

 

Ευχαριστώ, D, για την παράθεση των αποσπασμάτων και για τη γενικότερη διαφώτιση σχετικά με τη συγκεκριμένη λογοτεχνία.

Εύχομαι να είσαι και να είναι όλα καλά.

Χαιρετισμούς.