Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

Η εικόνα για τη γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα μοιάζει μέχρι σήμερα λίγο θολή.
Ίσως επειδή την επισκιάζουν τα κατορθώματα σπουδαίων αντρών πολεμιστών, φιλοσόφων, ρητόρων και πολιτικών, που αποτελούσαν πάντα το θέμα ιστορικών και άλλων αναφορών.

Η γυναίκα τόσο στη ζωή όσο και στη φιλολογία φαίνεται να βρίσκεται στο περιθώριο, αν και δεν είναι λίγες οι μελέτες που αναφέρονται σε "σπουδαίες" ή μάλλον ξεχωριστές γυναίκες όπως οι Αμαζόνες ή οι εταίρες.
Ποια όμως ήταν η ζωή των άλλων, των απλών γυναικών;

Γάμος Οι γυναίκες παντρεύονταν συνήθως στην ηλικία των 15 και ο σύζυγός τους, ο οποίος δεν ήταν δικής τους επιλογής, ήταν συχνά πολύ μεγαλύτερός τους. Αν βέβαια εκείνος πέθαινε και η σύζυγος ήταν ακόμα σε ηλικία τεκνοποίησης, μπορούσε να ξαναπαντρευτεί.
Χαρακτηριστικό είναι ένα τελετουργικό που λέγεται ότι λάμβανε χώρα την πρώτη νύχτα του γάμου. Η νεαρή κοπέλα φορούσε αντρικό χιτώνα και σανδάλια και περίμενε το σύζυγό της στο κρεβάτι, έτσι ώστε να γίνει ομαλά η μετάβασή του στον κόσμο της ετεροφυλίας!
Ιδιωτική ζωή Ανάλογα με το αν ζούσαν στις πόλεις ή στην ύπαιθρο, η ζωή των γυναικών εμφάνιζε διαφοροποιήσεις.
Εντούτοις, το σπίτι αποτελεί πάντα το βασικό μέρος δράσης και ενασχόλησης. Είναι υπεύθυνες για τη συντήρησή του, για την επίβλεψη των σκλάβων, ενώ προτεραιότητά τους είναι η ανατροφή των παιδιών. Αν βέβαια η οικογένεια ανήκε στη μεσαία και κατώτερη τάξη, η γυναίκα είχε αναγκαστικά περισσότερες αρμοδιότητες και άρα οι κοινωνικές της συναναστροφές ήταν πιθανώς περισσότερες.

Η σεξουαλική ζωή είναι περιορισμένη και οι στιγμές συζυγικής τρυφερότητας είναι επίσης σπάνιες! Στη Σπάρτη βέβαια, λόγω της ιδιαίτερης θέσης τους- αφού είναι εκείνες που προσφέρουν στην πατρίδα πολεμιστές, οι γυναίκες απολαμβάνουν περισσότερα προνόμια και η ζωή τους είναι μάλλον καλύτερη.

Παιδιά Η γέννηση και ανατροφή των παιδιών αποτελούσε κύριο καθήκον των γυναικών. Προτιμούνταν βέβαια τα αγόρια, ενώ συνήθως κρατούσαν μόνο μια κόρη. Τα υπόλοιπα παιδιά δίνονταν για να γίνουν σκλάβοι ή εταίρες. Από την άλλη, μια εγκυμοσύνη αποτελούσε πάντα πρόβλημα για τις σκλάβες και τις εταίρες. Αυτές λοιπόν συνήθιζαν να διακόπτουν την κύηση με μια μέθοδο, σύμφωνα με την οποία χοροπηδούσαν πάνω κάτω μέχρι να αποβάλουν.

Εκπαίδευση Τα νεαρά κορίτσια μορφώνονταν συνήθως σε πιο ανεπίσημο επίπεδο, από κάποιους σκλάβους ή από τις μητέρες τους. Ανώτερη μόρφωση αρχίζουν να παίρνουν μετά τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ.
Τον 6ο π. Χ. αιώνα η Σαπφώ ιδρύει μια σχολή μόνο για γυναίκες, όπου αυτές μπορούν να μάθουν χορό, τραγούδι αλλά και τα συζυγικά τους καθήκοντα. Φυσικά, μετά το γάμο, καμιά γυναίκα δεν επέστρεφε στη συντροφικότητα ή τον κύκλο των φίλων που είχε στη σχολή.

Ζωή έξω από το σπίτι Η κοινωνική ζωή των γυναικών περιορίζεται μόνο σε κοινωνικές υποχρεώσεις, γάμους, κηδείες και τα όμοια. Οι πιο φτωχές, που είχαν ανάγκη να δουλέψουν θεωρούνταν κατώτερες, αφού συχνά δούλευαν δίπλα σε σκλάβους και μέτοικους - το οποίο ούτως ή άλλως θεωρούνταν σκανδαλώδες. Μύθοι και Στάσεις απέναντι στη γυναίκα

Η στάση και η ζωή της Πηνελόπης - της γυναίκας του Οδυσσέα- θεωρείται από κάποιους ως υπόδειγμα μητριαρχίας ενώ από άλλους ως προάγγελος της αποκλεισμένης γυναίκας του «χαρεμιού». Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, «το αρσενικό είναι από τη φύση του ανώτερο και το θηλυκό κατώτερο. Και το ένα εξουσιάζει και το άλλο εξουσιάζεται, αυτή η αρχή, της αναγκαιότητας, διέπει όλο το ανθρώπινο είδος»

Ήταν κακό για μια γυναίκα να εισχωρήσει στο πεδίο των αντρών, ενώ, αν διέθετε εξυπνάδα, αυτό θεωρούνταν ένδειξη πονηριάς. Σε ποίημά του ο Σιμωνίδης από την Αμοργό αναφέρει 10 είδη γυναικών, από:
Γουρούνι - είναι αυτή που είναι άτσαλη και παχαίνει
Αλεπού - είναι κακιά και δεν ξέρει τη διαφορά μεταξύ καλού και κακού. Θα έπρεπε να φοβάται τον άντρα
Σκύλο - είναι σαν τη σκύλα και αδιάκριτη. Οι άντρες δεν μπορούν να την ελέγξουν.
Τον Όλυμπο - αυτή φτιάχτηκε από τη γη σαν δώρο προς τους άντρες. Είναι ό,τι θα έπρεπε να θέλει κάθε άντρας: δεν ξέρει τίποτα και δεν έχει καμιά χρήσιμη ικανότητα
Τη θάλασσα - είναι διπρόσωπη και δεν ξέρει τι θέλει
Γκρι γαϊδούρι - πρέπει να την αναγκάζεις να ακούει και να κάνει δουλειά, παρόλο που είναι αργή και θα χρειαστεί μια ολόκληρη μέρα για να την τελειώσει. Είναι πάντα διαθέσιμη ερωτικά και εύκολα κοιμάται με οποιονδήποτε
Νυφίτσα - είναι μόνη και ανεπιθύμητη
Αλογο - είναι τεμπέλα και ματαιόδοξη. Ο μόνος άντρας που θα μπορούσε να την ποθήσει είναι κάποιος πλούσιος
Πίθηκο - είναι άσχημη και δεν τη νοιάζει αν οι άλλοι γελούν μαζί της γιατί δεν ντρέπεται και είναι ικανή για πολλά άσχημα
Μέλισσα - τρυφερή σύζυγος η οποία γεννά πολλά και όμορφα παιδιά.

e-portal.gr

 ​

 

Απάντηση: Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

 

Απάντηση: Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

http://www.mathsforyou.gr/images/KMN/gynaikes_arhaiothtas.htmΑΙΘΡΑ (10ος – 9ος π.Χ. αιώνας) Μέσα από την άχλη της ιστορίας ξεπροβάλει η μυθική μορφή της Αίθρας, κόρης του βασιλιά της Τροιζήνος Πιτθέα και μάνας του Θησέως, με μία άλλη ιδιότητα άγνωστη στους πολλούς. Την ιδιότητα της δασκάλας της αριθμητικής (λογιστικής). Ιέρεια λοιπόν των απαρχών της πλέον εγκεφαλικής επιστήμης, η Αίθρα μάθαινε λογιστική (αριθμητική) στα παιδιά της Τροιζήνος, με εκείνη την πολύπλοκη μέθοδο, που προκαλεί δέος, μιας και δεν υπήρχε το μηδέν και οι αριθμοί συμβολίζονταν πολύπλοκα, αφού τα σύμβολά τους απαιτούσαν πολλές επαναλήψεις (Κρητομυκηναϊκό σύστημα αρίθμησης)

ΠΟΛΥΓΝΩΤΗ (7ος – 6οςπ.Χ. αιώνας) Ο ιστορικός Λόβων ο Αργείοςαναφέρει την Πολυγνώτη ως σύντροφο και μαθήτρια του Θαλού. Γνώστρια κατά τον Βοήθιοπολλών γεωμετρικών θεωρημάτων, λέγεται (μαρτυρία Βιτρουβίου), πως και αυτή συντέλεσε στην απλούστευση των αριθμητικών συμβόλων με την εισαγωγή τηςαρχής τηςακροφωνίας, δηλαδή με την εισαγωγή αλφαβητικών γραμμάτων που αντιστοιχούσαν το καθένα σε το καθένα στο αρχικό γράμμα του ονόματος του αριθμού. Έτσι το Δ αρχικό του ΔΕΚΑ, παριστάνει τον αριθμό 10. Το Χ, αρχικό του ΧΙΛΙΑ παριστάνει τον αριθμό 1000 κοκ Κατά τον Βιτρούβιο η Πολυγνώτη διετύπωσε και απέδειξε πρώτη την πρόταση “ΕΝ ΚΥΚΛΩ Η ΕΝ ΤΩ ΗΜΙΚΥΚΛΙΩ ΓΩΝΙΑ ΟΡΘΗ ΕΣΤΙΝ”

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΙΑ (6οςαιώνας π.Χ.). Ο Διογένης ο Λαέρτιος λόγιος-συγγραφέας την αναφέρει ως Αριστόκλεια ή Θεόκλεια. Ο Πυθαγόρας πήρε τιςπερισσότερεςαπό τιςηθικές του αρχές από την Δελφική ιέρεια Θεμιστόκλεια, που συγχρόνως τον μύησε στιςαρχές τηςαριθμοσοφίας και τηςγεωμετρίας. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αριστόξενο (4οςπ.Χ. αιώνας) η Θεμιστόκλεια δίδασκε μαθηματικά σε όσους από τουςεπισκέπτες των Δελφών είχαν την σχετική έφεσι. Ο μύθος αναφέρει ότι η Θεμιστόκλεια είχε διακοσμήσει τον βωμό του Απόλλωνος με γεωμετρικά σχήματα. Κατά τον Αριστόξενο ο Πυθαγόρας θαύμαζε τιςγνώσεις και την σοφία τηςΘεμιστόκλειας γεγονός που τον ώθησε να δέχεται αργότερα και στην Σχολή του γυναίκες.

ΘΕΑΝΩ (6ος π.Χ. αιώνας)Η Θεανώ από τον Κρότωνα, κόρη του γιατρού Βροντίνου, ήταν μαθήτρια και ένθερμη οπαδός του Πυθαγόρου. Παντρεύτηκε στην Σάμο τον μεγάλο Μύστη με τον οποίο είχε 36 χρόνια διαφορά ηλικίας. Δίδαξε στιςπυθαγόρειες σχολές τηςΣάμου και του Κρότωνος. Η Θεανώ θεωρείται η ψυχή τηςθεωρίας των αριθμών, που έπαιξαν κυριαρχικό και καίριο ρόλο στην πυθαγόρεια διδασκαλεία. Στην ίδια αποδίδεται η πυθαγόρεια άποψη της “Χρυσής Τομής”. Τηςαποδίδονται ακόμα διάφορες κοσμολογικές θεωρίες. Μετά τον θάνατο του Πυθαγόρου ή Θεανώ τον διαδέχθηκε ως επικεφαλής τηςδιασκορπισμένης πλέον κοινότητας. Με την βοήθεια των θυγατέρων της(Δαμούς, Μυίαςή Μυρίας και Αριγνώτης) διέδωσε το επιστημονικό και φιλοσοφικό πυθαγόρειο σύστημα σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Η Θεανώ έγραψε και βιβλιογραφία του Πυθαγόρου, που χάθηκε. Με τον Πυθαγόρα απέκτησε, εκτός από τιςθυγατέρες και δύο υιούς, τον Τηλαύγη και τον Μνήσαρχο. Ο Ιάμβλιχος την μνημονεύει ως ‘μαθηματικόν άξιαν μνήμης κατά παιδείαν’.

ΔΑΜΩ (6ος π.Χ. αιώνας). Θυγατέρα του Πυθαγόρουκαι τηςΘεανούςδίδαξε τα πυθαγόρεια δόγματα στην Σχολή του Κρότωνος. Μετά την διάλυσι τηςΣχολής, η Δαμώ, στην οποία ο Πυθαγόρας είχε εμπιστευτεί τα γραπτά του έργα, με την ρητή εντολή να μην τα ανακοινώσει σε αμύητους, κατέφυγε στην Αθήνα. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τήρησε την παραγγελία του πατέρα της. Αργότερα όμωςδημοσίευσε μόνο την γεωμετρική διδασκαλία του Πυθαγόρου, με την βοήθεια του Φιλολάου και του Θυμαρίδα. Η έκδοσι αυτή, που είχε (σύμφωνα με τον Ιάμβλιχο) τον τίτλο ‘Η ΠΡΟΣΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ’. Ήταν μία γεωμετρία ανωτέρου επιπέδου. Κατά τον Γέμινο, η κατασκευή του κανονικού τετραέδρου και η κατασκευή του κύβου οφείλονται στην Δαμώ. Η Δαμώ παντρεύτηκε στην Αθήνα κάποιον πυθαγόρειο και απέκτησε μία κόρη την Βιτάλη. Ο Διογένης ο Λαέρτιος τηςαποδίδει την θεώρησι : “ΤΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΤΟ ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ ΣΦΑΙΡΑΝ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ, ΤΩΝ Δ’ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΚΥΚΛΟΝ’

ΑΡΙΓΝΩΤΗ (6ος π.Χ. αιώνας). Φιλόσοφος, συγγραφέας, μαθηματικός από την Σάμο. Ο Πορφύριος την αναφέρει ως θυγατέρα του Πυθαγόρου. “ΑΛΛΟΙ ΔΕ ΕΚ ΘΕΑΝΟΥΣ…ΥΙΟΝ ΤΗΛΑΥΓΗ ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΑΝΑΓΡΑΦΟΥΣΙ ΚΑΙ ΘΥΓΑΤΕΡΑΝ ΜΥΙΑΝ, ΟΙ ΔΕ ΚΑΙ ΑΡΙΓΝΩΤΗΝ”. Το λεξικό του Σούδα την αναφέρει ως μαθήτρια του Πυθαγόρου “Αριγνώτη : μαθήτρια Πυθαγόρου του μεγάλου και Θεανούς, Σάμια φιλόσοφος Πυθαγορική”. Η Αριγνώτη έγραψε πολλά φιλοσοφικά έργα και μαθηματικό βιβλίο με τίτλο “ΠΕΡΙ ΑΡΙΘΜΩΝ” που χάθηκε. Μετά την διάλυσι τηςΣχολής επέστρεψε στην Σάμο.

ΜΥΙΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Μυία ή Μυρία, κόρη του Πυθαγόρου και τηςΘεανούς. Πυθαγόρεια και η ίδια. Γυναίκα του Μίλωνος του Κροτωνιάτου. Δίδαξε στην Σχολή του Κρότωνος. Αναφέρεται ως γνώστρια τηςγεωμετρίας. Τηςαποδίδεται η επινόησις τηςτρίτης (ή εστηκυίας) μεσότητος, δηλαδή αναλογίας.

ΔΕΙΝΩ (6ος π.Χ. αιώνας). Γυναίκα του Βροντίνου. Μαθήτρια και πεθερά του Πυθαγόρου, γνώστρια τηςαριθμοσοφίας. Μελέτησε, κατά τον Dasypodious, τουςελλιπείς αριθμούς. Έναςαριθμός λέγεται ελλιπής, όταν οι γνήσιοι διαιρέτες του (δηλαδή οι διαιρέτες εκτός του εαυτού του), αν προστεθούν δίνουν άθροισμα μικρότερο του ιδίου του αριθμού. Έτσι ο αριθμός 8 είναι ελλιπής γιατί 1+2+4=7<8

ΕΛΟΡΙΣ η Σαμία (6ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια του Πυθαγόρου. Γνώστρια τηςΓεωμετρίας.

ΦΙΝΤΥΣ (6ος π.Χ. αιώνας).Αναφέρεται και ωςΦίλτυς. Μαθήτρια του Πυθαγόρου, θυγατέρα του Θέοφρη από τον Κρότωνα και αδελφή του Βυνδάκου. Δίδαξε στην Σχολή του Κρότωνος. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Βοήθιος την αναφέρει ως εμπνεύστρια τηςισότητος που συνδέει τιςΠυθαγόρειες τριάδες.

ΜΕΛΙΣΣΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια του Πυθαγόρου. Ασχολήθηκε με την κατασκευή κανονικών πολυγώνων. Ο Λόβων ο Αργείος γράφει για μία άγνωστη εργασία της : “Ο ΚΥΚΛΟΣ ΦΥΣΙΝ (η Μελίσσα) ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΤΥΜΙΧΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Η Τυμίχα γυναίκα του Κροτωνιάτου Μυλλίου ήταν (σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο) Σπαρτιάτισσα, γεννημένη στον Κρότωνα. Από πολύ νωρίς έγινε μέλος της Πυθαγόρειας κοινότητος . Αναφέρεται από τον Ιάμβλιχο ένα σύγγραμμά της σχετικά με τους “φίλους αριθμούς”(*6). Μετά την καταστροφή της σχολής από τους δημοκρατικούς του Κρότωνος η Τυμίχα κατέφυγε στις Συρακούσες. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος απαίτησε από την Τυμίχα να του αποκαλύψει τα μυστικά της Πυθαγόρειας διδασκαλείας έναντι μεγάλης αμοιβής. Αυτή αρνήθηκε κατηγορηματικά και μάλιστα έκοψε με τα δόντια την γλώσσα της και την έφτυσε στο πρόσωπο του Διονυσίου. Το γεγονός αυτό αναφέρουν ο Ιππόβοτος και ο Νεάνθης

ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ (6ος π.Χ. αιώνας). Νεοπυθαγόρεια φιλόσοφος, μουσικός και μαθηματικός. Την αναφέρει ο Πορφύριος στο έργο του “ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑ”. Κατά τον Πορφύριο (νέοπλατωνικό φιλόσοφο του 3ου μ.Χ. αιώνα) η Πτολεμαϊς μεταξύ άλλων απέδειξε και την πρότασι : “ΕΑΝ ΔΥΟ ΑΡΙΘΜΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΑΝΤΕΣ ΑΛΛΗΛΟΥΣ ΠΟΙΩΣΙ ΤΙΝΑΣ, ΟΙ ΓΕΓΟΜΕΝΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΙΣΟΙ ΑΛΛΗΛΟΙΣ ΕΣΟΝΤΑΙ” (δηλαδή αβ=βα)

ΠΥΘΑΓΟΡΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ (γύρω στον 6ον – 5ον π.Χ. αιώνα).


ΔΙΟΤΙΜΑ από την Μαντινεία (6ος – 5ος π.Χ. αιώνας).Στο “Συμπόσιον” του Πλάτωνος, ο Σωκράτης αναφέρεται στην Δασκάλα του Διοτίμα, ιέρεια στην Μαντίνεια, που υπήρξε Πυθαγόρεια και γνώστρια της πυθαγόρειας αριθμοσοφίας. Κατά μαρτυρία του Ξενοφώντος, η Διοτίμα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων.

ΒΙΤΑΛΗ (6ος – 5ος π.Χ. αιώνας). Βιτάλη ή και Βιστάλα, κόρη της Δαμούς και εγγονή του Πυθαγόρου. Γνώστρια των πυθαγόρειων μαθηματικών. Η Δαμώ προτού πεθάνει της εμπιστεύτηκε τα “υπομνήματα”, δηλαδή τα φιλοσοφικά κείμενα του πατέρα της.

ΠΕΡΙΚΤΙΟΝΗ (5ος π.Χ. αιώνας). Πυθαγόρεια φιλόσοφος, συγγραφέας και μαθηματικός. Διάφορες πηγές την ταυτίζουν με την Περικτιόνη την μητέρα του Πλάτωνος και κόρη του Κριτίου. Ο μαθηματικός Πλάτων, όπως και ο φιλόσοφος Πλάτων, οφείλει την πρώτη γνωριμία του με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία στην Περικτιόνη. Ο Πλάτων δεν αναφέρει το παραμικρό για την μητέρα του. Ήταν βαθιά χολωμένος μαζί της επειδή αυτή μετά από τον θάνατο του Αρίστωνος (του πατέρα του Πλάτωνος) παντρεύτηκε με κάποιον Αθηναίο, με το όνομα Πυριλάμπης στον οποίο αφοσιώθηκε. Στο γεγονός αυτό ίσως οφείλεται και ο “μισογυνισμός” του μεγάλου φιλοσόφου, που παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του άγαμος. Ο Στοβαίος στο “Ανθολόγιο” του, γράφει για την Περικτιόνη ότι κατείχε τα της γεωμετρίας και της αριθμητικής : “…ΓΑΜΕΤΡΙΑ ΜΕΝ ΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑΛΛΑ ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΙΝΑ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑΣΧΟΛΕΟΝΤΑΙ , Α ΔΕ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ, ΟΥΤΩΣ ΓΑΡ ΕΧΕΙ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ”.

ΛΑΣΘΕΝΕΙΑ (4ος π.Χ. αιώνας). Η Λασθενία από την Αρκαδία είχε μελετήσει τα έργα του Πλάτωνος και ήλθε στην Ακαδημία (του Πλάτωνος) για να σπουδάσει μαθηματικά και φιλοσοφία. Μετά τον θάνατο του Πλάτωνος συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον ανεψιό του Σπεύσιππο. Αργότερα έγινε και αυτή φιλόσοφος και σύντροφος του Σπευσίππου. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη τον Περιπατητικό στην Λασθένεια οφείλεται και ο επόμενος ορισμός της σφαίρας : “ΣΦΑΙΡΑ ΕΣΤΙΝ ΣΧΗΜΑ ΣΤΕΡΕΟΝ ΥΠΟ ΜΙΑΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ, ΠΡΟΣΗΝ, ΑΦ’ ΕΝΟΣΣΗΜΕΙΟΥΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΠΑΣΑΙ ΑΙ ΠΡΟΣΠΙΠΤΟΥΣΑΙ ΕΥΘΕΙΑΙ ΙΣΑΙ ΑΛΛΗΛΑΙΣ ΕΙΣΙΝ”.

ΑΞΙΟΘΕΑ (4ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια και αυτή, όπως και η Λασθένεια, της ακαδημίας του Πλάτωνος. Ήλθε στην Αθήνα από την Πελοποννησιακή πόλι Φλιούντα. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και την φυσική φιλοσοφία. Αργότερα δίδαξε τις επιστήμες αυτές στην Κόρινθο και την Αθήνα..

ΝΙΚΑΡΕΤΗ η Κορίνθια .Αναφέρεται από τον Ν. Χατζηδάκι ως “ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΣ”. Την αναφέρει ακόμα και ο Ε. Σταμάτης. Από τους αρχαίους συγγραφείς την μνημονεύει ο Στοβαίος. Κατά τον Ν. Χατζηδάκι, στην Νικαρέτη οφείλεται η επαναδιατύπωσις και η απόδειξις του θεωρήματος : “ΠΑΝΤΟΣ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΜΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΠΡΟΣΕΚΒΛΕΙΘΕΙΣΗΣ, Η ΕΝΤΟΣ ΓΩΝΙΑ ΕΚΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΓΩΝΙΩΝ ΜΕΙΖΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΑΡΕΤΗ η Κυρηνεία (4ος – 3ος π.Χ. αιώνας). Κόρη του Αριστίππου, ιδρυτού της Κυρηναϊκής φιλοσοφικής σχολής, η Αρετή (συναντάται και ως Αρήτη) σπούδασε στην ακαδημία του Πλάτωνος. Λέγεται ότι δίδαξε μαθηματικά, φυσική και ηθική φιλοσοφία στην Αττική για αρκετά χρόνια και ότι έγγραψε σαράντα τουλάχιστον βιβλία ποικίλου περιεχομένου, από τα οποία τα δύο περιελάμβαναν και πραγματείες για τα μαθηματικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, τον διαδέχθηκε, κατόπιν εκλογής στην διεύθυνσι της Σχολής. Χαρακτηριστικό είναι ότι ανάμεσα στους μαθητές της συγκαταλέγονταν και 100 περίπου φιλόσοφοι. Ο John Morans στο βιβλίο του “Women in Science” αναφέρει ότι το επίγραμμα του τάφου της έγγραφε : Το μεγαλείο της Ελλάδος, με την ομορφιά της Ελένης, την πέννα του Αριστίππου, την ψυχή του Σωκράτους και την γλώσσα του Ομήρου”.
Ο υιός της Αρετής, ο Αρίστιππος ο Νεώτερος, προήγαγε σημαντικά την Κυρηναϊκή φιλοσοφία. Κατά τον Αθηναίο (λόγιο, σοφιστή και συγγραφέα, 2ος – 3ος μ.Χ. αιώνας), η Αρετή διηγείτο στους μαθητές της το εξής ανέκδοτο : Όταν κάποιος μαθητής της Ακαδημίας ισχυρίστηκε ότι η τέχνη της αρίθμησης οφείλεται στον Παλαμήδη, ο Πλάτων τον ρώτησε “Ώστε χωρίς τον Παλαμήδη ο Αγαμέμνων δεν θα ήξερε πόσα πόδια του έδωσε η φύσις;”

ΠΥΘΑΪΣ (2ος π.Χ. αιώνας). Γεωμέτρης, κόρη του μαθηματικού Ζηνοδώρου. Ασχολήθηκε, μαζί με τον πατέρα της, με εμβαδά επιπέδων χωρίων. Την αναφέρει ο Ευτόκιος. Ο Θέων ο Αλεξανδρεύς (4ος μ.Χ. αιώνας) στα σχόλιά του στην “ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙ” του Πτολεμαίου γράφει : “ΠΟΙΗΣΟΜΕΘΑ ΔΗ ΤΗΝ ΤΟΥΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΙΝ ΕΝ ΕΠΙΤΟΜΗ ΕΚ ΤΩΝ ΖΗΝΟΔΩΡΟΥ ΚΑΙ ΠΥΘΑΪΔΟΣ ΔΕΔΕΙΓΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΩ ΠΕΡΙ ΙΣΟΠΕΡΙΜΕΤΡΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ”.

ΠΑΝΔΡΟΣΙΩΝ (4ος μ.Χ. αιώνας). Συναντάται κει ως Πάνδροσος. Αλεξανδρινή γεωμέτρης, μάλλον μαθήτρια του Πάππου, ο οποίος της αφιερώνει και το γ’ βιβλίο της “ΣΥΝΑΓΩΓΗΣ”. Η Πανδροσίων χωρίζει τα γεωμετρικά προβλήματα σε τρεις κατηγορίες : “ΤΡΙΑ ΓΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ ΕΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΝ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ, ΤΑ ΔΕ ΓΡΑΜΜΙΚΑ”.

 

Απάντηση: Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

Ηραία-Αγώνες γυναικών στην Αρχαία Ελλάδα
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες συμμετείχαν μόνο άνδρες και αγόρια. Οι γυναίκες απαγορευόταν όχι μόνο να συμμετέχουν σ' αυτούς, αλλά και να τους παρακολουθήσουν. Έπρεπε μάλιστα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων να μαζευτούν στην αντίπερα όχθη του ποταμού Αλφειού. Η μόνη γυναίκα που μπορούσε να δει τους Αγώνες ήταν η Ιέρεια της Δήμητρας Χαμύνης. Οι γυναίκες είχαν όμως τους δικούς τους αγώνες. Οι αγώνες αυτοί ήταν αγώνες δρόμου και ονομάζονταν Ηραία. Η απόσταση ήταν περίπου 160μ. (Τα 5/6 του αρχαίου σταδίου). Γίνονταν στον ίδιο χώρο με τους ανδρικούς, ένα μήνα πριν ή ένα μήνα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες των ανδρών.
Οι αθλήτριες χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες, στις μικρότερες, στις μεγαλύτερες και στις πιο μεγάλες. Φορούσαν κοντό χιτώνα, που έφτανε πάνω από το γόνατο και άφηνε ακάλυπτο το δεξί ώμο και το δεξί στήθος. Η αθλήτρια που νικούσε στεφανωνόταν με τον κότινο όπως ακριβώς και οι άνδρες Ολυμπιονίκες. Έτσι μπορούσαν, όπως και οι άνδρες, να στήσουν τον ανδριάντα τους στο Ηραίο σε περίπτωση πρώτης νίκης. Την οργάνωση και ευθύνη των αγώνων είχαν 16 γυναίκες, εκπρόσωποι των αντίστοιχων πόλεων της Ηλείας, οι οποίες ήταν Ελλανοδίκες και αγωνοθέτιδες. Οι αρχαίοι συγγραφείς, δεν μας πληροφορούν αν τα Ηραία τα παρακολουθούσαν και άνδρες.