Παλατινή Ανθολογία

Η Παλατινή ή Ελληνική Ανθολογία είναι μια συλλογή αρχαίων ελληνικών επιγραμμάτων που ξεκινούν από τον 7ο αιώνα π.Χ. και φτάνουν μέχρι τον 10ο μ.Χ. αιώνα και αποτελεί μια από τις πολυτιμότερες πηγές για τη γνωριμία με την αρχαία ελληνική ποίηση. Δημιουργός της είναι ο λόγιος και ιερωμένος της βυζαντινής αυλής Κωνσταντίνος Κεφαλάς ο οποίος χρησιμοποιώντας παλιότερες ανθολογίες συνέθεσε τη δική του η οποία περιλαμβάνει 7.300 ποιήματα (γύρω στους 23.000 στίχους). Ονομάστηκε Παλατινή από το μοναδικό χειρόγραφο που βρέθηκε στην Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης το 1606.

ΠΛΑΤΩΝ (Αθήνα 427 π.Χ.- 347 π.Χ.)

VII 100

Τίποτ’ άλλο δεν είπα, παρά μόνον ότι
ο Άλεξις είν’ ωραίος, κι όλοι παντού τον καλοβλέπουν
σαν βγαίνει.
Καρδιά μου γιατί δείχνεις το κόκαλο στα σκυλιά
και λυπάσαι μετά; Έτσι δε χάσαμε το Φαίδρο;

ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΗΣ (Σάμος περ. 290 π.Χ.)

V 158

Κάποτε παίζοντας με την εύκολη Ερμιόνη, βρήκα
-ω Παφία Αφροδίτη- ζώνη με κεντημένα λουλούδια
και πάνω της γράμματα από χρυσάφι που γράφαν:
«Να μ’ αγαπάς
και μη λυπηθείς και κάποιος άλλος αν μ’ έχει.»

ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ (Γάδαρα Παλαιστίνης περ. 130 π.Χ.-Κως 60 π.Χ.)

XII 94

Γλυκός είν’ ο Διόδωρος
κι ο Ηράκλειτος πανέμορφος,
ο Δίων γλυκομίλητος κι ο Ουλιάδης
έχει ωραίους γλουτούς.
Μα εσύ Φιλοκλή τον τρυφερό χάιδευε
και κοίτα τον δεύτερο, μίλα στον τρίτο
και με τον τέταρτο κάνε τα υπόλοιπα.
Έτσι θα καταλάβεις πως διόλου δεν ζηλεύω.
Μ’ αν ρίξεις πονηρή ματιά προς τον Μυίσκο,
τότε ποτέ σου να μην ξαναδείς τ’ ωραίο.

ΣΤΡΑΤΩΝ (Σάρδεις 2ος αι. μ.Χ.)

XII 8

Έτσι, καθώς περνούσα από τ’ ανθοπωλεία,
είδα ένα αγόρι πούπλεκε στεφάνι για μαλλιά.
Δεν πέρασα ασυγκίνητος. Στάθηκα δίπλα του
και με φωνή συγκρατημένη ρώτησα? «Πόσο μου δίνεις
το στεφάνι σου;» Απ’ τα λουλούδια πιο πολύ κοκκίνισε
και σκύβοντας ψιθύρισε? «Απομακρύνσου γρήγορα
μήπως σε δει ο πατέρας μου.». Αγόρασα λίγα στεφάνια,
έτσι για πρόφαση, και τους θεούς στεφάνωσα
σαν γύρισα στο σπίτι, ζητώντας να μου τον χαρίσουν.

XI 225

Δυο παθητικούς έχ’ η κλίνη και δυο
ενεργητικούς
που συνολικά εσύ τους παίρνεις για τέσσερις. Μα είναι τρεις.
κι αν θέλεις να μάθεις πώς γίνετ’ αυτό, τον μεσαίο
δυο φορές μέτρα τον,
γιατί κοινά και προς τους δυο κάνει έργα.

ΑΥΤΟΜΕΔΩΝ (Κύζικος – Ρώμη τέλη 1ου αι. μ.Χ.)

XII34

Χτες βράδυ δειπνούσα στου παιδοτρίβη
Δημήτριου, στον ευτυχέστερο
των ανθρώπων.
Ένας καθόταν στα πόδια του, άλλος
έσκυβε πάνω απ’ τον ώμο του, το φαγί
τούφερνε τρίτος, κι άλλος να πίνει,
η τετράδα η περίβλεπτη. Κι εγώ χαριτολογώντας
«Εσύ παιδοτριβείς τ’ αγόρια και το βράδυ» τούπα.

ΝΙΚΑΡΧΟΣ (2ος αι. μ.Χ.)

V 38

Λυώνω για τις γυναίκες πούναι νταρντάνες
κι ας είν’ μεστωμένες, φίλε Σιμύλε,
ακόμη και γερασμένες.
Αν είναι μικρή,
θα με πάρει στην αγκαλιά της.
Μ’ αν είναι μεγάλη, γερασμένη, κι όλο ρυτίδες
τότε Σιμύλε, θα με πάρει απ’ το στόμα.

Μετάφραση: Ανδρέα Λεντάκη

Πηγή: eyploia.aigaio-net.gr - Παλατινή ανθολογία, μετάφραση Ανδρέα Λεντάκη

Ρουφίνου

Γλυκό είναι της Ευρώπης το φιλί, και μόνο αν σου σιμώσει
τα χείλη κι αν το στόμα σου λίγο στην άκρη αγγίξει•
μα δεν το αγγίζει με την άκρη των χειλιών• μόλις σφηνώσει
το στόμα, την ψυχή ώς τα νύχια, λες, θα σου ρουφήξει.

Μετάφραση: Ν. Χουρμουζιάδη

Από τις λεύτερες πού 'ναι γεμάτες έπαρση,
τις σκλάβες προτιμάμε, όσοι δεν στέργουμε
κρυφές αγάπες, σπάταλες. Το σώμα τους
μοσκοβολάει μύρα εκείνων κι έχουν ύφος
περήφανο, κι ο κίνδυνος μεγάλος ώσπου
ν' ανέβεις στο κρεββάτι τους• σε τούτες
ξέχωρη απόλαυση 'ναι το κορμί τους,
έτοιμο το κλινάρι τους και δίχως
να θέλει δώρα πλούσια και πανάκριβα.
Ακολουθώ τον Πύρρο του Αχιλλέα,
που αντί για τη γυναίκα του Ερμιόνη
την Ανδρομάχη διάλεξε τη σκλάβα.

Μετάφραση: Τάσσου Ρούσσου

Τους κώλους ο ίδιος έκρινα τριών• μόνες τους με διάλεξαν
δείχνοντας των μελών τους τη γυμνή την αστραπή.
Στον πρώτο, σφραγισμένο με γελαστές καμπύλες,
λευκή από τους γλουτούς άνθιζε στ' άγγιγμα απαλότητα•
στον άλλον, όπως σηκωνόταν, ρόδιζε η χιονάτη σάρκα
πιο πορφυρή κι απ' το πιο κόκκινο το ρόδο•
και στον τρίτο, που ήταν ήρεμος, γραφότανε σιγαλό κύμα
το δέρμα τρυφερό, καθώς μονάχος του κουνιόταν.
Αν ο κριτής των θεαινών * έβλεπε τέτοιους κώλους,
δε θά 'θελε ποτέ να δει παντάπασι τους πρώτους.
*ο κριτής των θεαινών: ο Πάρης.
Μετάφραση-Σχόλια: Κ. Χωρεάνθης
Λουζόταν η κόρη με τους λευκούς μηρούς κι έπεφτε το νερό
στα χρυσά μήλα του στήθους της που σάλευαν
στο γαλατένιο σώμα.
Πίσω οι γλουτοί της τρίβονταν ο ένας με τον άλλον
καθώς μετακινιόταν, κι ήταν πιο υγροί κι απ' το νερό.
Και τον Ευρώτα της, μπροστά, που φούσκωνε, δειλό
το χέρι σκέπαζε κι όχι όλο, όσον μπορούσε.

Μετάφραση Α. Λεντάκη

Βρήκα —τί τύχη!— την Προδίκη μόνη και τις παρακλήσεις
άρχισα πέφτοντας εμπρός στα αμβρόσια γόνατα της:
«Σώσε έναν άνθρωπο», της είπα• «σβήνει, χάνεται σε λίγο•
μιά ακόμα ανάσα ζωής μην αρνηθείς να του χαρίσεις».
Έκλαψε ακούοντας με• ύστερα σκούπισε τα δάκρυα της
και με τα τρυφερά της χέρια με έσπρωξε να φύγω.

Μετάφραση Ν. Χουρμουζιάδη

Πηγή: Αουφίνος

 

Άλλο ένα, λιγόλογο:

Αστέρας εισαθρείς, αστήρ εμός∙ είθε γενοίμαν
ουρανός, ως πολλοίς όμμασιν εις σε βλέπω.

Κοιτάς τ' αστέρια, αστέρι μου· αχ να γινόμουν
ουρανός, με πλήθος μάτια να σε βλέπω.

Μετάφραση: δική μου