To be or not to be

Ψυχαναλύοντας τον Μάλερ

Στην Αυστρία ήταν Βοημός, στη Γερμανία Αυστριακός και στον κόσμο εβραίος.
Εγραφε πάντοτε καλοκαίρι, γιατί τον χειμώνα εργαζόταν ως αρχιμουσικός. Μια νέα βιογραφία του συνθέτη από τον κορυφαίο μουσικολόγο της Γερμανίας Κωνσταντίνο Φλώρο

Κυριακή 18 Απριλίου 2010 TO BHMA

«Από την υπέρμετρη αγωνία του, συχνά καθόταν στο έδαφος της καλύβας του και έκλαιγε. Εκείνο το καλοκαίρι,ήταν βαθύτατα αναστατωμένος μέσα του». Ηταν το τελευταίο καλοκαίρι της ζωής του, το καλοκαίρι του 1910, πριν από 100 ακριβώς χρόνια, που ο Μάλερ το βίωσε όπως το περιγράφει η σύζυγός του Αλμα, η οποία ήξερε καλά τι περνούσε ο Μάλερ- άλλωστε η ίδια ήταν κύρια πηγή της δυστυχίας του...

Εκείνο το καλοκαίρι η Αλμα είχε μόλις γνωρίσει έναν άλλο από τους τρεις «μεγάλους» της ζωής της, τον αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους, ο οποίος θα έπαιρνε λίγο καιρό αργότερα τη θέση του Μάλερ στην καρδιά της... Ο Μάλερ υπέφερε και μη γνωρίζοντας τι άλλο να κάνει, κατέφυγε στις υπηρεσίες της πιο αβανγκάρντ επιστήμης της εποχής του:

της ψυχανάλυσης. Ετσι στις 26 Αυγούστου 1910 βρέθηκε στο Λάιντεν της Ολλανδίας για να συναντήσει τον Ζίγκμουντ Φρόιντ που περνούσε εκεί τις διακοπές του.

Οι δυο τους πήγαν μια πολύωρη βόλτα στη θάλασσα, στο Κάτβικ. Εκείνο το απόγευμα, μετά τη συζήτηση, ο Μάλερ ένιωσε πιο ήρεμος. Ο πατέρας της ψυχανάλυσης είπε στον πατέρα της νέας μουσικής ότι δεν θα έπρεπε να ανησυχεί ούτε για την Αλμα ούτε για την ηλικία του. Ο Μάλερ ένιωσε πιο ήσυχος.

Αλλά πολύ σύντομα όλα αυτά διαψεύστηκαν. Ο Μάλερ κατάλαβε ότι έχανε τελικά την Αλμα, ενώ την επόμενη χρονιά πέθανε, σε ηλικία μόλις 51 ετών...

Οταν ο Μάλερ έφευγε από τη ζωή, ήταν δυστυχισμένος, αν και γνώριζε πολύ καλά ότι ήταν ο σημαντικότερος συνθέτης της εποχής του, όπως γνώριζε ότι είχε δημιουργήσει τη γέφυρα ανάμεσα στη μουσική του παρελθό ντος και σε εκείνη του μέλλοντος. Θρυλείται πως όταν ο Μπραμς διάβασε την παρτιτούρα της Δεύτερης Συμφωνίας του Μάλερ είπε ότι δεν του ήταν δυνατόν να φανταστεί πως θα μπορούσε να γραφτεί τέτοια μουσική... Εκείνο που δεν γνώριζε όμως ο Μάλερ φεύγοντας από τη ζωή ήταν ότι μια μέρα η μουσική του θα ερχόταν και θα παρέμενε πια οριστικά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της παγκόσμιας μουσικής κοινότητας, η οποία εφέτος γιορτάζει και τα 150 χρόνια από τη γέννησή του το 1860. Η αλήθεια όμως είναι ότι το είχε προφητεύσει: «Ο καιρός μου θα έρθει» είχε πει κάποτε...

Ποιος ήταν όμως πραγματικά ο Γκούσταβ Μάλερ; Σε αυτό το βιβλίο του Φλώρου χτίζεται η πιο εναργής και σύνθετη εικόνα της προσωπικότητας και του έργου του Μάλερ που έχει μέχρι στιγμής υπάρξει. Και αυτό δεν είναι ούτε απλό εγχείρημα ούτε μικρό επίτευγμα. Ο Φλώρος σκιαγραφεί έναν άνθρωπο που έζησε πολύ δύσκολα, διαρκώς στα άκρα της ύπαρξης, το ίδιο εκρηκτικά, συγκλονιστικά και οραματικά όπως ακριβώς είναι και η μουσική του. Η ζωή του ήταν μια διαρκής ταραχή, όπως και εκείνων που έζησαν κοντά του. Ωστόσο πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά για κάποιον που οδήγησε τον ρομαντισμό στα όριά του, σχεδόν στην απογείωση και στην αποσύνθεση; Και που η μουσική ύστερα από αυτόν άλλαξε οριστικά, στην ουσία καταργώντας κάθε έννοια «σχολής» ή «ρεύματος» και καταλήγοντας στην πλήρη εξατομίκευση; Που σχεδόν κάθε έργο του υπήρξε ένα άλμα στο μέλλον και οι περισσότεροι μεταγενέστεροι σημαντικοί συνθέτες δήλωσαν οπαδοί του;

Το τίμημα όμως ήταν βαρύτατο. Υπέφερε πολύ, ειδικά τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Χωρίς ποτέ να έχει ξεπεράσει και τον θάνατο της κόρης του, ο Μάλερ, ο οποίος αποκαλούσε τον εαυτό του «θερινό συνθέτη», καθώς έγραφε σχεδόν πάντοτε τα καλοκαίρια, αφού οι υποχρεώσεις του ως αρχιμουσικού καταλάμβαναν τον περισσότερο χρόνο του, βίωσε μια πολύ βαθιά μοναξιά. Στην Ενάτη Συμφωνία και στην ημιτελή Δεκάτη την αποτύπωσε όσο ποτέ στην ιστορία της μουσικής- κάτι που είχε ήδη αρχίσει να κάνει από την Εκτη Συμφωνία, κατά την Αλμα «το πιο προσωπικό του έργο», συμβολίζοντάς τη με τα κουδούνια των προβάτων. Και σε μια φράση που του αποδίδεται την περιέγραψε: «Στην Αυστρία είμαι Βοημός, στη Γερμανία είμαι Αυστριακός και στον κόσμο είμαι εβραίος».

Πεθαίνοντας άφηνε πίσω του την αφέλεια της μπελ επόκ, σε έναν κόσμο που ετοιμαζόταν πια να εισέλθει ταχύτατα στη φρενήρη περιδίνηση δύο παγκοσμίων πολέμων. Η μουσική του, εκφράζοντας την αποδόμηση ενός ολόκληρου πολιτισμού, κατά κάποιον τρόπο, τους είχε προβλέψει.

 

Λάμψεις και σκιές φτερουγίζουν διαρκώς στον ουρανό εντός μου. Δεν γνωρίζω από πού έρχονται ούτε για πού οδεύουν, κι ούτε θέλω να πλησιάσω κοντά τους. Είναι επικίνδυνο να εξετάζεις με λεπτομέρεια τέτοια φαινόμενα, γιατί είναι πιθανό να δώσεις κατά λάθος υπόσταση σε κάτι που προηγουμένως ήταν μόνο μια σκιά...Αν ποτέ συμβεί να σταλεί από μια ψυχή σε κάποιαν άλλη μια έκφραση ακατανόητη, είναι προτιμότερο να μη βαλθείς να την ερμηνεύσεις με γήινη γλώσσα, αλλά να περιμένεις την ψυχή να αποκαλυφθεί από μόνη της. Κι αν ακόμα χρειαστούν χίλια χρόνια, θα πρέπει να είσαι διατεθειμένος να τα περάσεις αναμένοντας. Δεν το ισχυρίζομαι αυτό επειδή έχω μεγάλη αγάπη για το μυστήριο, αλλά, αντιθέτως, διότι το απεχθάνομαι και έχω συχνά νιώσει ότι οι λέξεις μπορούν να υφάνουν ένα παχύ και σκοτεινό πέπλο ανάμεσα στην ψυχή και στην αλήθεια που εκείνη αναζητά. Θα ήμασταν πράγματι άθλια δυστυχισμένοι αν είχαμε καταδικαστεί να αρκούμαστε μονάχα στις λέξεις για να επικοινωνούμε μεταξύ μας. Αν δεν είχαμε πιο τίμια μέσα για να αποκαλύπτουμε την ουσία της ύπαρξής μας, παρά μόνο τα τραυλίσματα και τους ψελλισμούς της Βαβυλώνας.

Ναθάνιελ Χώθορν, Αμερικανικά σημειωματάρια
(από το βιβλίο του Χρήστου Χρυσόπουλου, Φανταστικό Μουσείο)

 

Απάντηση: To be or not to be

Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν θηλυκό γουρούνι,

στριμωγμένη σε κλουβί,

με τα μωρά μου γύρω

να παλεύουν για μία σταγόνα γάλα.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν ταύρος που αιμορραγεί,

κλειδωμένος στην αρένα,

στο όνομα του πολιτισμού.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν αστακός που βυθίζεται σε καυτό νερό στο όνομα της λαιμαργίας.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν πρόβατο, που σφάζεται στο όνομα του Θεού.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν κουνέλι, με τα μάτια γεμάτα δάκρυα και πόνο, γεμάτα άρωμα, στο όνομα της πλαστής ομορφιάς.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν χήνα και με τάϊζαν με το ζόρι,

ο σωλήνας με έπνιγε, πρησμένο συκώτι,

στο όνομα του πλούτου.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν μοσχαράκι που το παίρνουν από τη μαμά του στο όνομα της μόδας.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν αγελάδα με πρησμένους μαστούς,

στο όνομα της ιατρικής και του ασβεστίου.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.Ήμουν χιλιάδες δέντρα, ξεριζωμένα από το χώμα, στο όνομα της διακόσμησης.


Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Ήμουν ένα κόκκινο τριαντάφυλλο,

κομμένο και νεκρό, στο όνομα της αγάπης.

Για ένα λεπτό σταμάτησα να αναπνέω.

Για ένα λεπτό σταμάτα να αναπνέεις.

Ποιός είσαι;

Για ένα λεπτό μην ανασαίνεις.

Τι νιώθεις;


Για ένα λεπτό μην ανασαίνεις.

Για ένα λεπτό μην ανασαίνεις.

Για ένα λεπτό μην ανασαίνεις.


Όλα αυτά τα λεπτά μαζί είναι όλη σου η ζωή.
Όλα αυτά τα λεπτά μαζί είναι η ζωή.


Πώς μπορείς να βλέπεις τον εαυτό σου ως κυρίαρχο της;

Για ένα λεπτό σταμάτησα να ανασαίνω.

Πονάει. Δεν θα το ξανακάνω...

Για ένα λεπτό σταμάτα να ανασαίνεις.....!!!!



Πηγή: http://vegancrueltyfreelife.pblogs.gr/2008/05/gia-ena-lepto-stamathsa-na-anapnew.html

 

William Shakespeare

King Richard the third

NOw is the winter of our discontent,

Made glorious summer by this sonne of Yorke:

And all the cloudes that lowrd vpon our house,

In the deepe bosome of the Ocean buried.

Now are our browes bound with victorious wreathes,

Our bruised armes hung vp for monuments,

Our sterne alarmes changd to merry meetings,

Our dreadfull marches to delightfull measures.

Grim-visagde warre, hath smoothde his wrinkled front,

And now in steed of mounting barbed steedes,

To fright the soules of fearefull aduersaries,

He capers nimbly in a Ladies chamber,

To the lasciuious pleasing of a loue.

But I that am not shapte for sportiue trickes,

Nor made to court an amorous looking glasse,

I that am rudely stampt and want loues maiesty,

To strut before a wanton ambling Nymph:

I that am curtaild of this faire proportion,

Cheated of feature by dissembling nature,

Deformd, vnfinisht, sent before my time

Into this breathing world scarce halfe made vp,

And that so lamely and vnfashionable,

That dogs barke at me as I halt by them:

Why I in this weake piping time of peace

Haue no delight to passe away the time,

Vnlesse to spie my shadow in the sunne,

And descant on mine owne deformity:

And therefore since I cannot prooue a louer

To entertaine these faire well spoken daies.|<[A2v]>

I am determined to prooue a villaine,

And hate the idle pleasures of these daies:

Plots haue I laid inductious dangerous,

By drunken Prophesies, libels and dreames,

To set my brother Clarence and the King

In deadly hate the one against the other.

And if King Edward be as true and iust,

As I am subtile, false, and trecherous:

This day should Clarence closely be mewed vp,

About a Prophecy which saies that G.

Of Edwards heires the murtherers shall be.

Diue thoughts downe to my soule,

 

Απάντηση: To be or not to be

Not meant to be
anything more than distance
and painful familiarity...

N.

 

Απάντηση: To be or not to be

Συγγνώμη, απλώς το ξέχασα. 

 

Απάντηση: To be or not to be

"Τι προμηνύεται; Τι θα φέρει το μέλλον; Δεν ξέρω, δεν έχω προαισθήματα. Όταν μια αράχνη κατεβαίνει από κάποιο σταθερό σημείο, σύμφωνα με τη φύση της, βλέπει πάντα μπροστά της ένα άδειο διάστημα όπου δεν μπορεί να βρει στήριγμα όσο και να απλωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και με μένα: πάντα μπροστά μου ένα άδειο διάστημα. Αυτό που με κάνει να προχωρώ είναι μια συνέπεια, μια λογική, που βρίσκεται πίσω μου. Αυτή η ζωή είναι άνω-κάτω, τρομερή, ανυπόφορη."

Kierkegaard: Either/Or

E.

 

Απάντηση: To be or not to be

"Ξέρεις, Ανθρωπάκο, πως θα ένιωθε ένας αητός άμα έκλωθε αυγά μιας κότας;
Αρχικά ο αητός νομίζει ότι θα κλωσήσει μικρά αετόπουλα που θα μεγαλώσουν.
Μα εκείνο που βγαίνει από τα αυγά δεν είναι παρά μικρά κοτόπουλα. Απελπισμένος ο αητός εξακολουθεί να ελπίζει πως τα κοτόπουλα θα γίνουν αητοί. Μα που τέτοιο πράγμα! Τελικά δε βγαίνουν παρά κότες που κακαρίζουν.
Όταν ο αητός διαπιστώνει κάτι τέτοιο βρίσκεται στο δίλημμα αν πρέπει να καταβροχθίσει όλα τα κοτόπουλα και τις κότες που κακαρίζουν. Μα συγκρατείται.
Κι' ό,τι τον κάνει να συγκρατηθεί είναι μια μικρή ελπίδα• πως ανάμεσα στα τόσα κοτόπουλα, μπορεί κάποτε να βρεθεί ένα αετόπουλο, ικανό σαν εκείνον τον ίδιο, ένα αετόπουλο που από την ψηλή φωλιά του θ' ατενίζει μακριά κόσμους καινούριους, σκέψεις καινούριες, καινούρια σχήματα ζωής.
Μόνο αυτή η ανεπαίσθητη ελπίδα κρατάει το λυπημένο, τον αποξενωμένο αητό από την απόφασή του να φάει όλα τα κοτόπουλα και όλες τις κότες που κακαρίζουν, και που δεν βλέπουν ότι τα κλωσσάει ένας αητός, δεν καταλαβαίνουν ότι ζούνε σ' ένα ψηλό, απόμακρο βράχο, μακριά από τις υγρές και σκοτεινές κοιλάδες. Δεν ατενίζουν την απόσταση, όπως κάνει ο απομονωμένος αητός. Μόνο καταβροχθίζουν και καταβροχθίζουν, όλο καταβροχθίζουν ό,τι φέρνει ο αητός στη φωλιά.
Οι κότες και τα κοτόπουλα άφησαν τον αητό να τα ζεστάνει κάτω από τα μεγάλα και δυνατά του φτερά όταν απ' όξω κροτάλιζε η βροχή και αναβροντούσαν οι καταιγίδες που 'κείνος άντεχε δίχως καμιά προστασία.
Όταν τα πράγματα γίνονταν σκληρότερα, του πέταγαν μικρές μυτερές πέτρες από κάποια ενέδρα για να τον χτυπήσουν και να τον πληγώσουν.
Όταν ο αητός αντιλήφθηκε την κακοήθεια ετούτη, πρώτη του αντίδραση ήταν να τα ξεσχίσει σε χίλια κομμάτια.
Μα το ξανασκέφτηκε κι' άρχισε να τα λυπάται. Κάποτε, ήλπισε, θα βρισκόταν - έπρεπε να βρεθεί - ανάμεσα στα τόσα κοντόφθαλμα κοτόπουλα που κακάριζαν και καταβρόχθιζαν ό,τι έλαχε μπροστά τους, ένας μικρός αητός σαν τον ίδιο του τον εαυτό.
Ο μοναχός αητός μέχρι σήμερα δεν έχει εγκαταλείψει την ελπίδα. Κι' εξακολουθεί να κλωσσάει κοτόπουλα.

Δεν θέλεις να γίνεις αητός, Ανθρωπάκο. Γι’ αυτό σε τρώνε τα όρνεα.
Φοβάσαι τους αητούς κι' έτσι ζεις κοπαδιαστά και κοπαδιαστά εξολοθρεύεσαι.
Γιατί μερικά από τα κοτόπουλα σου έχουν κλωσήσει αυγά όρνεων. Και τα όρνεά σου έχουνε γίνει οι Φύρερ σου ενάντια στους αητούς, τους αητούς που θελήσανε να σε οδηγήσουν σε μακρινότερες, πιο υποσχετικές αποστάσεις. Τα όρνεα σε δίδαξαν να τρως ψοφίμια και να σαι ικανοποιημένος με ελάχιστα σπυριά σιτάρι.
Σ' έμαθαν και να ορύεσαι "Ζήτω, ζήτω, Μέγα Όρνεο!".

Τώρα λιμοκτονείς και πεθαίνεις κι' ακόμη φοβάσαι τους αητούς που κλωσσάνε τα κοτόπουλά σου."


Απόσπασμα από το βιβλίο «Άκου Ανθρωπάκο» του Wilhelm Reich

 

Απάντηση: To be or not to be

Dans ce sac ridicule où Scapin s'enveloppe,
Je ne reconnais plus l'auteur du Misanthrope

Citations de Nicolas Boileau-Despréaux

 

Απάντηση: To be or not to be

Ακρως διδακτικο βιβλιο

 

Απάντηση: To be or not to be

"Θα σου πω γιατί γελούν μαζί σου, ανθρωπάκο: επειδή σε παίρνω στα σοβαρά, πολύ στα σοβαρά. To σκεπτικό σου πάντα χάνει την ουσία. Μου θυμίζεις δεινό σκοπευτή που σκόπιμα χάνει το κέντρο του στόχου, από καπρίτσιο. Διαφωνείς; Θα σου το αποδείξω. Αν η σκέψη σου επικεντρωνόταν στην ουσία, θα 'χες γίνει κύριος της ζωής σου από καιρό. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα της σκέψης σου: «Για όλα φταίνε οι Εβραίοι», λες. «Τι είναι ο Εβραίος;» σε ρωτώ. «Κάποιος που στις φλέβες του κυλάει εβραϊκό αίμα», απαντάς. «Και πώς ξεχωρίζεις το εβραϊκό αίμα από το αίμα των άλλων;» Η ερώτηση σου προκαλεί σύγχυση. Μπερδεύεσαι, κομπιάζεις. Ύστερα λες, «Εννοούσα ότι ανήκει στην εβραϊκή φυλή». «Τι είναι η φυλή;» σε ρωτώ. «Η φυλή; Αυτό είναι προφανές. Όπως υπάρχει γερμανική φυλή, έτσι υπάρχει κι εβραϊκή». «Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της εβραϊκής φυλής;» «Ο Εβραίος έχει μαύρα μαλλιά, μακριά, γαμψή μύτη και διαπεραστικό βλέμμα. Οι Εβραίοι είναι άπληστοι και κεφαλαιοκράτες». «Αν δεις ένα Γάλλο της Μεσογείου ή έναν Ιταλό δίπλα σ' έναν Εβραίο, θα τον ξεχωρίσεις;» «Ε, όχι, για να είμαι ειλικρινής...» «Τότε, λοιπόν, τι είναι ο Εβραίος; To αίμα του δε διαφέρει από το αίμα των άλλων. Η εμφάνισή του δε διαφέρει από εκείνη ενός Γάλλου ή ενός Ιταλού. Και μια και το 'φερε η συζήτηση, έχεις δει Γερμανοεβραίους;» «Μοιάζουν με τους Γερμανούς». «Τι είναι ο Γερμανός;» «Ο Γερμανός ανήκει σιη βόρεια φυλή των Αρίων». «Οι Ινδοί είναι Άριοι;» «Ναι». «Είναι βόρειοι;» «Όχι». «Είναι ξανθοί;» «Όχι». «Βλέπεις; Δεν ξέρεις καν ποιος είναι ο Εβραίος και τι ο Γερμανός». «Μα, υπάρχουν Εβραίοι!» «Ασφαλώς και υπάρχουν. Όπως υπάρχουν Χριστιανοί και Μωαμεθανοί». «Σωστά! Να, αυτό εννοούσα, την εβραϊκή θρησκεία». «Ήταν Ολλανδός ο Ρούσβελτ;» «Όχι». «Και γιατί ονομάζεις τον Εβραίο απόγονο του Δαβίδ κι όχι τον Ρούσβελτ Ολλανδό;» «Με τον Εβραίο είναι διαφορετικό». «Σε τι διαφέρει;» «Δεν ξέρω». Τέτοιες κουταμάρες λες, ανθρωπάκο. Και με τέτοιες κουταμάρες, συγκροτείς ένοπλες συμμορίες που σκοτώνουν δέκα εκατομμύρια ανθρώπους επειδή είναι Εβραίοι κι ας μην ξέρεις να μου πεις τι είναι ο Εβραίος. Να γιατί γελάνε μαζί σου. Να γιατί όποιος θέλει να κάνει κάτι σοβαρό σε αποφεύγει. Να γιατί είσαι χωμένος στο βούρκο μέχρι το λαιμό. Όταν αποκαλείς κάποιον «Εβραίο», αισθάνεσαι ανώτερος. Αισθάνεσαι ανώτερος, επειδή νιώθεις κατώτερος. Νιώθεις κατώτερος, επειδή εκείνο που θέλεις να εξοντώσεις στους ανθρώπους που αποκαλείς Εβραίους, είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Και τούτο είναι απλά ένα δείγμα του τι είσαι στ' αλήθεια, ανθρωπάκο. Όταν αποκαλείς κάποιον περιφρονητικά «Εβραίο», η αίσθηση της μηδαμινότητάς σου ξαλαφρώνει. Αυτό το ανακάλυψα μόλις πρόσφατα. Αποκαλείς Εβραίο όποιον σου εμπνέει είτε υπερβολικό, είτε ελάχιστο σεβασμό. Σαν να 'σαι αντιπρόσωπος κάποιας ανώτερης δύναμης επί της γης, ανέλαβες να αποφασίζεις ποιος είναι και ποιος δεν είναι Εβραίος. Αμφισβητώ το δικαίωμά σου να το κρίνεις αυτό, είτε είσαι τιποτένιος Άριος, είτε τιποτένιος Εβραίος. Μόνο εγώ έχω το δικαίωμα να πω τι είμαι. Είμαι βιολογικός και πολιτισμικός μιγάς κι είμαι περήφανος γι' αυτό. Τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή , είμαι παράγωγο όλων των τάξεων , των φυλών και των εθνών. Δεν υποκρίνομαι πως είμαι φυλετικά και κοινωνικά αμιγής όπως εσύ, ούτε σωβινιστής όπως εσύ, ασήμαντε φασίστα, όποια κι αν είναι η εθνικότητά σου, η φυλή και η τάξη σου."

Απόσπασμα από το βιβλίο «Άκου Ανθρωπάκο» του Wilhelm Reich